Türk-İş'te ince hesaplar

Türk-Is’te ince hesaplar

Türk-Is içindeki dengeleri, uzun süre Türk-Is ve Yol-Is'te uzman olarak çalisan Yildirim Koç soL Gazetesi’nden Hatice Ikinci’ye anlatti.

Türk-Is'in Olaganüstü Genel Kurul toplayacagi haberleri bir süredir gündemde. Türk-Is Genel Baskanligi için ise pazarliklar ve sendikal hesaplar sürüyor.

Koç,

"Türk-Is bu isimlerle ayaga kalkamaz. Sendikalar Türk-Is'in genel kurulunda gerçek üye sayilarina göre degil, ödedikleri paraya göre temsil edildi. Genel kurulda delegelikler parayla satildi” dedi.

Birkaç ay önce Türk-is'te genel kurul gündeminin açildigi ifade edildi. Bu dönemde Türk-Is'in mevcut Genel Baskani Mustafa Kumlu ile Genel Sekreter Pevrul Kavlak arasinda bir saflasma olustu. Aradan geçen süreçte, tartismalar unutuldu, yola birlikte devam edildi. Son günlerde ise, Genel Kurul’un iptaline iliskin açilan davanin da sonuçlanma asamasina gelmesiyle birlikte, yeniden genel kurul çanlari çalmaya basladi. Bu sefer ismi geçenlerden biri de Türk-Is Egitim Sekreteri Ramazan Agar oldu. Türk-Is'in olaganüstü gündemi ve olasi hesaplar üzerinde durulurken, DISK'ten de olaganüstü genel kurul haberi geldi. Tüm bu gelismeleri, Türk-Is'te adi geçen isimleri ve sendikal hesaplari, sendika uzmani ve akademisyen Yildirim Koç soL Gazetesi’ne degerlendirdi.

Türk-Is Genel Kurulu'nun iptal edilmesi gündemde mi? Iptale iliskin açilan dava hangi asamada?
Türk-Is genel kurullarinin olusumu genel olarak anti-demokratiktir. Açilan dava ve gündemdeki yargi kararlari bu konuyu düzeltmeye yönelik. Türk-Is genel kurul delegelikleri Konfederasyon Tüzügü'nün 7. maddesinde düzenleniyor. Buna göre, sendikalarin üye sayilarina göre delege sayilari belirleniyor Ancak sendikalarin üye sayilari, bildirimlerine ve ödedikleri aidata baglidir. Dolayisiyla iki genel kurul arasindaki dönemde ödenen aidat ortalamasina göre delege sayisi belirlenir.

Bu uygulama nedeniyle, son Genel Kurul'da parayla delegelik satin alindi. Örnegin Yol-Is Sendikasi, 117 bin 600 üye üzerinden aidat ödedi ve delege götürdü. Çalisma ve Sosyal Güvenlik Bakanligi'nin Kasim 2011 verilerine göre, Yol-Is'in gerçek üye sayisi 35 bin 014 idi; Ocak 2013 istatistiklerinde 32 bin 385 oldu. Tes-Is Sendikasi, 117 bin 600 üye üzerinden aidat ödedi ve delege götürdü. 2011 yili Kasim ayinda, sendikanin gerçek üye sayisi 38 bin 500 idi; Ocak 2013 istatistiklerinde 45 bin 882 oldu.

Demiryol-Is ve Haber-Is'e iliskin de benzer bir durum söz konusu. Dolayisiyla sendikalar, Türk-Is'in genel kurulunda gerçek üye sayilarina göre degil, ödedikleri paraya göre temsil edildi. Diger bir deyisle, Türk-Is Genel Kurulu'nda delegelikler parayla satildi.

Bu uygulamaya karsi 5 Ocak 2012 tarihinde Tekgida-Is Genel Merkezi, Toleyis Genel Merkezi i ve Cemail Bakindi adina Av. Akin Yilmaz tarafindan Ankara Mahkemesi'nde dava açildi. Mahkeme, 2012 yili Haziran ayinda bu basvuruyu reddetti. Yargitay ise 21 Ocak 2013 tarihli karariyla bu karari bozdu. Gerekçeli karar ise ancak geçen gün yerel mahkemeye iletildi. Simdi yerel mahkeme, 10 Nisan'da yapacagi durusmada genel kurulun iptali istemiyle açilan davaya bakacak.

Ramazan Agar Saf Degistirdi
Olaganüstü Genel Kurul gündemde mi?
Olabilir. Hatirlarsaniz geçtigimiz aylarda Türk-is Yönetimi ikiye bölündü. Önce bir tarafta Mustafa Kumlu, diger tarafta dört yönetici yer aldi. Türk-is'i olaganüstü genel kurula götürme karari gündeme geldi. Ancak Yol-is Genel Baskani ve Türk-Is Genel Egitim Sekreteri Ramazan Agar saf degistirdi. Bu gelisme ve ardindan Yargitay'in demin sözünü ettigim karari, olaganüstü genel kurulu gündemden kaldirdi. Simdi herkes yerel mahkemenin tavrini bekliyor. Ancak bu arada Türk-Is yönetimi içindeki mücadele yeniden sertlesti. Ramazan Agar birdenbire Türk-Is'i elestirmeye basladi. Ayrica yerel mahkemenin karari beklenmeden Türk-Is'in kendi inisiyatifiyle genel kurulu olaganüstü olarak toplamasi egilimi de güçlendi. Ancak bu Yargitay kararindan sonra böyle bir girisim, yapilacak basvuru üzerine, mahkeme tarafindan durdurulabilir.

Yol-Is hizla küçülüyor
Ramazan Agar'in bu tavrini nasil yorumluyorsunuz?
2011 Aralik Genel Kurulu'nda, Türk-Is'te Sendikal Güç Birligi Platformu ayri liste çikarmis ve kaybetmisti. Türk-Is Yönetimi içindeki son bölünmede Mustafa Kumlu'nun karsisina, Genel Mali Sekreter Ergün Atalay'in çikarilmasi düsünülüyordu. Ancak Ergün Atalay, AKP'ye çok yakin bir isim. Sendikal Güç Birligi grubu, Ergün Atalay'a karsi tavir aldi. Su anda Türk-Is içinde en fazla üyeye sahip örgüt, Türk Metal. Son istatistiklere göre, Türk Metal'in üye sayisi 151 bin 734. Türk-Is'e bagli sendikalarin toplam üye sayisi ise 712 bin. Türk-Is'in temsil ettigi isçilerin yüzde 21'inden fazlasi Türk Metal'de. Ancak Türk Metal Genel Baskani ve Türk-Is Genel Sekreteri Pevrul Kavlak'in, Türk-Is Genel Baskanligi konusundaki tavri net degildi.

Eger Mustafa Kumlu ile Ergün Atalay karsi karsiya gelirse, Kumlu'nun sansi yüksekti. Bu durumda Ramazan Agar ortaya çikti. Agar'in sendikasi Yol-Is hizla küçülüyor. Bugünkü üye sayisi 32 bin 385. Ancak Karayollari'nda çalisan 9 bin civarindaki isçinin önemli bölümü, sube sefliklerinin islerinin taserona devredilmesi nedeniyle, önümüzdeki aylarda emekliye ayrilacak. Il özel idarelerindeki 21 bini askin üyenin büyük bölümü ise bir süre sonra belediyelere devredilecek. Ramazan Agar, Yol-Is'in üye sayisi 10 bin civarina inmeden önce, Türk-Is'te daha üst bir göreve geçmeye heveslendi.

DISK yeniden siyasi tavir alabilmeli
DISK'in de olaganüstü genel kurula gitmesi söz konusu. Bunu nasil yorumluyorsunuz?
DlSK'in 1991 yilinda açilmasindan sonra izledigi çizgi, 12 Eylül öncesindekinden tamamiyla farkli. Yeni DISK, özellikle 1975-1980 döneminde DlSK'in sahip oldugu güç ve itibari kullandi; ancak o dönemki ideolojik ve siyasal tavri ne yazik ki gösteremedi. Özellikle Avrupa Birligi konusundaki uzlasmaci tavri, geçmis DISK'in antiemperyalist tavrindan çok farkli. Son genel kurulda DÎSK yönetiminde yasanan degisimin, sendikal politikalarda da bir degisime yol açabilecegini düsünmüstük. Ancak anlasildigi kadariyla görüs farkliliklari devam ediyor. Bu konuda degerlendirme yapmak için henüz erken.

Ramazan Agar bosa mi kürek çekiyor?Türk-Is Genel Baskanligi için son dönemde adi geçen ya da mevcut bosluktan yararlanmayi düsünen Ramazan Agar'in sansi var mi?
Türk-Is yönetiminde daha üst bir yeri hedefleyen Ramazan Agar'in, sendikacilik deneyimi ve birikimi yoktur. Çalisma mevzuatiyla filan da pek ilgilenmemistir. Geçmiste akli fikri politikadaydi. Dogru Yol Partisi'nden Adana'da milletvekili adayi oldu. DYP baraji geçseydi, milletvekili bile seçilecekti. Sartlar denk geldi, Yol-is'in basina geçti. Ben kendisini 27-28 yildir taniyorum. Sendikaciligi pek bilmez; ilgi ve uzmanlik alani sendikacilik disindadir. Türk-Is Genel Baskanligini Ramazan Agar'a da birakmazlar. Benim tahminim, Ergün Atalay'in bir sonraki olagan genel kurula kadar genel baskanligi projesinin tutmamasi durumunda, Türk Metal Sendikasi Genel Baskani ve Türk-Is Genel Sekreteri Pevrul Kavlak'in genel baskanliga aday olacagi.

Kavlak'in sendikacilik anlayisi belli
Pevrul Kavlak'in genel baskanligindaki bir Türk-Is sendikal görevleri yerine getirebilir mi?
Zannetmiyorum. Pevrul Kavlak'in sendikacilik anlayisi ve uygulamasi, Bursa'da Bosch isyerindeki örgütlenme sürecinde de açik bir biçimde görüldü. Türk Metal, hükümetle ve isverenlerle çok yakin bir isbirligi anlayisiyla hareket ediyor. Ekonomik krizin giderek derinlestigi ve sendikal haklara yönelik çok kapsamli saldirilarin oldugu bir dönemde, Türk Metal'den hükümete ve genel olarak sermayedar sinifa yönelik herhangi bir elestiri gelmedi. BMC eylemi önemli. Bu eylemde isçilerin mücadelesinin desteklenmesi gerektigi konusunda kusku olmamasina karsin, Türk Metal'in öncelikleri ve hedefleri konusunda kaygi ve kuskularim var. Zaman içinde bu konunun daha bir açiklik kazanacagini düsünüyorum. Türk Metal tarafindan düzenlenen 18. Kadin Kurultayi'na, bu sene de geçen seneki gibi, Basbakan Tayyip Erdogan'in konuk olarak çagirilmasi bile, Pevrul Kavlak'in sendikal anlayisini özetliyor.

Sahte cennetin sonuna gelindi
Türk-Is tabaninda Türk-Is'i degistirebilecek güçlü bir dalga gündemde mi?
Bence su anda gözükmüyor böyle bir dalga yok. Sendikali isçilerin gerçek ücretlerinde son yillarda önemli bir düsüs yasanmadi, ciddi bir mutlak yoksullasma yok. Ayrica son on yillik dönemde isçiler ve memurlar, tüketici kredileri ve kredi kartlari araciligiyla, gelecekte elde edecekleri gelirleri bugünden tükettiler. Sendika üyelerinin çogu araba ve ev sahibi oldu; mobilyasini, televizyonunu ve cep telefonunu degistirdi; ancak büyük bir borç yükü altina da girdi. Bu sahte cennetin sonuna gelindi. Her eylemde isçilerin borçlari konusundaki yakinmalarini dinliyorsunuz. Ancak henüz tabanda 1989 Bahar Eylemleri'nde oldugu gibi bir dalga yükselisi söz konusu degil. Derinlesen ekonomik ve siyasal kriz böyle bir dalga yaratabilir. Ancak böyle bir dalga Türk-is'i düzeltebilir. Taseron isçilerinin eylemleri artacak, ancak bu kesim yeterince örgütlü degil. Tek tek isyerlerindeki direnislerin bütünlestirilmesi gerekiyor.