Onurlu geçmişiyle TİHV 20 yaşında...

Onurlu geçmisiyle TIHV 20 yasinda…

 

Türkiye Insan Haklari Vakfi (TIHV);

 

►Insan hak ve özgürlükleri konusunda yayin ve dokümantasyon yapmak,

►Hangi nedenle olursa olsun iskence gören kisilerin fiziksel ve ruhsal tedavi ve rehabilitasyonlarina, yakinlarinin ise ruhsal tedavilerine yardimci olmak,

►Iskenceyi belgelemeye dönük çalismalar yürütmek, iskence gören kisinin hak arama çabasina katkida bulunmak,

►Iskence ve diger insan haklari ihlallerine karsi kamuoyunu bilgilendirici ve egitici çalismalar yürütmek,

►Bilimsel arastirmalar yapmak amaciyla Insan Haklari Dernegi ve 32 insan haklari savunucusu aydin tarafindan 1990 yilinda kuruldu. TIHV’in statüsü 30 Aralik 1990 tarih ve 20741 sayili Resmi Gazete'de yayimlanarak yürürlüge girdi.

 

Hükümet disi ve bagimsiz bir kurulus olan THIV, çalismalarini T.C. hükümetleri tarafindan imzalanmis olsun ya da olmasin bütün uluslararasi sözlesmeler isiginda yürütüyor. Genel Merkezi Ankara'da olan TIHV’in Istanbul, Izmir, Adana ve Diyarbakir'da tedavi ve rehabilitasyon merkezleri vardir. Çalismalar su projeler çerçevesinde devam ediyor; ‘Tedavi Merkezleri’, ‘Dokümantasyon Merkezi’, ‘Iskenceyi Önleme’ ‘SAP Egitimleri’.

 

TIHV kurulusundan sonraki ilk üç yil hiçbir malî katki almaksizin kendi kaynaklariyla varligini sürdüren bir kurulus. Iskence gören yüzlerce kisinin tedavisi ve iskencenin önlenmesi alanindaki diger çalismalar, insan haklari alanindaki ihlallerin basaktörünün devlet oldugu bir ortamda, hukuki baskilar ve malî sikintilar nedeniyle gün geçtikçe daha da güçlesti. Kuruldugundan bu yana gönüllülerinin özverili katkilarindan yararlanan TIHV, 1993 yilindan itibaren Birlesmis Milletlerden, Avrupa Komisyonu’ndan ve diger uluslararasi insan haklari örgütlerinden malî yardim almaya basladi.

 

Hangi nedenle olursa olsun iskence gören kisilerin fiziksel ve ruhsal tedavi ve rehabilitasyonlarina, yakinlarinin ise ruhsal tedavilerine yardimci olan ve iskencenin önlenmesi için çalismalar yürüten TIHV, 20 yilda 12 bin magdura profesyonel çalisanlari ve gönüllüleriyle destek verdi. Yani 12 bin iskence gören insan burada tedavi oldu.

 

21 Haziran Türkiye Insan Haklari Vakfi için önemli bir gündü. 1990 yilinda kurulan TIHV, 20’inci yilina, Çankaya Belediyesi Çagdas Sanatlar Merkezi’nde bir sergiyle girdi. Ressam Serpil Odabasi’nin ‘YOKLUGUM VARLIGINA…’ adli resimlerle Abidin Dino’nun ‘ISKENCE DESENLERI’ olarak adlandirdiklari çizimlerden olusan sergi, kutlamaya katilan TIHV dostlarini epeyce etkiledi. Tiyatro oyuncusu bir erkegin insanlarla ikili iletisime geçerek Wernicke Korsakoff hastalarini yansitan davranisini içeren oyunu da serginin bir baska önemli yanlarindan biriydi. Çünkü geçmiste cezaevlerinde yatan ve Wernicke Korsakoff hastaligina yakalanan pek çok insan, TIHV’in sundugu tedaviyle bu rahatsizliktan kurtulmustu.

 

Çok sayida insan haklari savunucusunun katildigi sergide, Vakfin kurucularindan BDP Diyarbakir Milletvekili Akin Birdal, Vakif eski baskani Yavuz Önen, IHD eski Genel Baskani Hüsnü Öndül ve IHD Genel Baskani Öztürk Türkdogan vardi. 20. yilini kokteyl ile kutlayan TIHV’in insan haklari ve iskenceyi yansitan sergisi, 28 Haziran’a kadar açik kalacak.

 

TIHV Genel Sekreteri Metin Bakkalci’nin konuklari selamlamasiyla baslayan açilis, Yönetim Kurulu üyesi Sabri Dokuzoguz’un, son günlerde bölgede yükselen çatismalar ve ülkenin birçok yerinde yasanan ölüm olaylarindan duydugu üzüntüyü dile getirdigi konusmasiyla sürdü. Dokuzoguz, 20 yil önce kurulan TIHV ve kurulus amaçlarini su sözlerle ifade etti :

‘Biz bir vakif kurduk; iskence görenler konusabilsin, anlatabilsin, sifa bulabilsin diye, iskence edenler korksun diye, hapistekiler, iskence çekenler, baski altindakiler, göçe zorlananlar, evi köyü yakilanlar, siddet kurbani olanlar, barisi özleyenler yalniz kalmasinlar diye.’

 

TIHV’in özel arsivinde yer alan Ressam Serpil Odabasi’nin resimleri, iskence yasaginin ne denli gerekli oldugunu ve yasama hakkinin kutsalligini anlatiyor. Abidin Dino bu sergide derlenen, ‘ISKENCE DESENLERI’ni, siyasal düsünceye ve örgütlenme çabalarina karsi o zamana kadar ki en kapsamli sindirme hareketi olan ‘1951 Tevkifati’ sürerken çizmistir. Kendisinin de sorgulanip saliverildigi baskinlarda, yasal örgütlenmesine izin verilmeyen TKP ile iliskisi oldugu iddiasiyla 167 kisi tutuklanmistir. Tutuklanan pek çok yazar, sanatçi, düsünür, akademisyen arasinda, o günlerde Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Cografya Fakültesi’nde felsefe ögrencisi olan Sair Ahmed Arif de vardir. Gözaltindaki sorgulamalarindan sonra Ahmed Arif, Abidin Dino’yu ziyaret ederek sorgulamalarda yasadiklarini anlatmis ve ‘ISKENCE DESENLERI’ böylece onun tanikligiyla yaratilmislardir. Abidin Dino her an kendisini de aralarinda bulabilecegi hücrelerdeki dostlarinin acisini, umudunu, uygulandiklari baskiyi ve dirençlerini, çevrelerindeki karanligi ve içlerindeki aydinligi bu desenleriyle paylasmistir. Dino’nun ‘aski iskencesindeki çiglik atan insan’ figürü TIHV’in logosu olarak kullanilmaktadir. Abidin Dino, ne ölçüde hep bireylerin, toplumlarin özgürlügü için mücadele ettiyse, kendi sanatsal kimligini de eserlerinde o ölçüde özgürce ifade etmistir.

 

TIHV, ‘YOKLUGUM VARLIGINA’ adiyla düzenledigi resim sergisiyle birlikte, 20. yilinda bir kez daha iskencenin önlenmesi, en temel insan hakki olan yasama hakkinin korunmasi - ayrimsiz saglanmasinin önemine dikkat çekiyor. Vakfin çalismalari iskenceye karsi çikan ve mücadele edenlerin gönüllü isbirligi ve paylasimi temelinde yürütülmektedir. Bu anlamda çogumuzun mutlaka yapabilecekleri vardir.

Türkiye Insan Haklari Vakfi’nin çalismalarini taniyarak ve tanitarak; tanik oldugunuz insan haklari ihlallerinin bilgi ve belgelerini en yakin TIHV merkezlerine ulastirarak; az ya da çok kaygisi tasimadan ayni veya nakdi bagis yaparak; eger hekim, psikolog, hemsire, sosyal hizmet uzmani ya da fizyoterapist iseniz; iskence görenlerin tedavi ve rehabilitasyonu çalismalarini veya iskencenin kanitlanmasina yönelik arastirmalari yürüten gönüllüler agina katilarak; eger hukukçu iseniz; iskence savi raporla kanitlanmis basvurularin iskence davalarindaki hukuksal süreçte avukat ya da danisman olarak katkida bulunabiliriz.

 

Esitligin ve özgürlügün hayallerimizi süsledigi, barisin ve kardesligin dinamitlendigi, inkar ve imha politikalariyla cografyamizin kan ve gözyasina bulandigi bir yerde, belli ki Türkiye Insan Haklari Vakfi’na daha çok ihtiyacimiz olacak.

 

Böyle önemli ve bir o kadar da degerli olan bu kuruma sahip çikmamiz gerektigini düsünüyor, TIHV’i yaratanlari ve yasatanlari selamliyorum. 26 Haziran 2010

  

 

 Yilmaz Kizilirmak (DISK/Dev. Maden - Sen)