Rize HES'e Mahkemeden Durdurma Kararı

HES Projelerine Rize’den Bir Durdurma Karari Daha…

Geri Dönüsümsüz Zararlar Veriyorlar!

Yurt genelindeki vadiler üzerindeki derelerde yapilmasi planlanan bin 700 civarindaki HES projelerine karsi çevrecilerin yürüttügü demokratik mücadelelerin yaninda hukuk savasimi da devam ediyor. Son olarak Rize’nin Salarha Vadisi üzerinde yapimi planlanan Ambarlik 1 ve 2 Regülatörleri ve HES projesi için Rize Idare Mahkemesi ‘yürütmeyi durdurma’ karari verdi.

Özellikle HES’lerin sarmali altinda bulunan Dogu Karadeniz Bölgesinde yapim ve insaat çalismasi devam eden 138 projeden tamamina 100’e yakini hakkinda çesitli mahkemelerde ‘yürütmeyi durdurma’ veya iptal davasi açildi. HES projelerine karsi verilen hukuk mücadelesinde bu güne kadar bir tanesi Yuvarlakçay’da, digerleri Rize ve Artvin’de olmak üzere 26 yürütmeyi durdurma ve iptal karari verildi.

Derelerin Kardesligi Platformuna üye bilesenler tarafindan yürütülen hukuk mücadelesi içerisinde yer alan ve Rize Merkez’e bagli Salarha Vadisi üzerinde bulunan Küçükçayir Köyü sakinlerinden Kazim Delal ve arkadaslari tarafindan Rize Idare Mahkemesi’nde Ambarlik 1-2 Regülatörleri ve HES projesi aleyhine Ekim 2009’da açilan davada Mahkeme ‘yürütmeyi durdurma’ karari verdi.

HES yapimci firmasi REDAS Elektrik Dagitim Pazarlama San. ve Tic.A.S. tarafindan yapimi planlanan HES projesi için, Çevre ve Orman Bakanliginca verilen 15.10.2009 tarih ve 15 sayili ‘ÇED Gerekli Degildir’ kararinin iptali ve yürütmesinin durdurulmasi amaciyla Rize Idare Mahkemesi’nde dava açilmisti. Mahkemenin 20 Nisan 2010 tarih ve 2009/713 Esas nolu kararinda ‘ÇED Gerekli Degildir Kararinin uygulanmasi halinde, telafisi güç ve imkânsiz zararlar dogabileceginden oy birligi ile yürütülmenin durdurulmasi’ gerektigine vurgu yapildi.

Derelerin Kardesligi Platformu Dönem Sözcüsü ve SALDER Baskani Ömer San, yaptigi yazili açiklamada, yurt genelinde ve özellikle de Dogu Karadeniz Bölgesinde yapimi planlanan bin 700 Hidroelektrik Santrali (HES) projesi için bütün vadi ve derelerde demokratik ve hukuksal mücadelelerini ödünsüzce yürüttüklerini vurguladi.

Basta Rize’nin Çayeli ilçesine bagli Senoz Vadisi üzerindeki HES projelerine karsi yöre insanlariyla birlikte açilan davalarda birçok kez ‘yürütmeyi durdurma ve iptal’ karari verildigini animsatan San; buna karsin HES yapimci firmalarinin yargi kararlarini hiçe sayarak çalismalarina devam ettigine dikkat çekti.

Platform sözcüsü San, açiklamasinda, “Rize kent merkezi ile birlikte 10 belediye ve 26 köyü kapsayan ve yaklasik 300 bin kisinin içme suyu ihtiyacini karsilayan Andon Içme Suyu Tesislerinin de bulundugu; köy muhtarliklariyla imzalanan ve adina ‘Rüsvet Protokolü’ dedigimiz belgelerini kamuoyuna açikladigimiz HES projesi ile ilgili Rize Idare Mahkemesinde açmis oldugumuz dava nihayet sonuçlandi. Rize Merkeze bagli Salarha Vadisi Üzerinde bulunan ve Andon Bölgesinde REDAS Elektrik Dagitim Pazarlama San. ve Tic.A.S. tarafindan yapimi planlanan Ambarlik 1 ve 2 Regülatörleri ve HES projesi için, Çevre ve Orman Bakanliginca verilen 15.10.2009 tarih ve 15 sayili ‘ÇED Gerekli Degildir’ kararinin iptali ve yürütmesinin durdurulmasi amaciyla Rize Idare Mahkemesinde açmis oldugumuz davada ‘Yürütmenin Durdurulmasi’ yönünde karar verildi” dedi.

Avukatligini Platformun avukatlarindan Av. Remzi Kazmaz’in üstlendigi davada Mahkemenin, ‘ÇED Gerekli Degildir Kararinin uygulanmasi halinde, telafisi güç ve imkânsiz zararlar dogabileceginden yürütülmenin durdurulmasina’ karar verdigine isaret eden San; “Bu kararla birlikte HES projeleri hakkinda mahkemelerce verilen ‘yürütmeyi durdurma ve iptal’ kararlari da 26’ya ulasmis oldu” ifadelerine yer verdi.

San açiklamasinda, Bölgenin bütün vadilerinde akan dereler üzerinde yapimi planlanan HES projelerinin, dogal yasam alanlarimiza geri dönüsümsüz zararlar verdigi gerçeginin, bilimsel raporlar ve yargi kararlariyla defalarca kanitlandigini anlattigi açiklamasini söyle sürdürdü: “Bu gerçegin bir an önce, özellikle de asli görevi çevreyi ve dogayi koruyup kollayarak gelistirmek olan Çevre ve Orman Bakanligi yetkilileri ile diger yetkililer, siyasiler, HES yapimci firmalari ve de diger sivil toplum örgütleri tarafindan kabul edilmesi gerekir. Bu nedenle ivedilikle HES projelerine iliskin gerekli önlemlerin alinmasi ve HES projelerinin bir an önce durdurulmasi gerektigini bir kez daha vurguluyor, bu yöndeki taleplerimizi bir kez daha yineliyoruz.”

Konuyu degerlendiren Platformun kurucu baskani ve gönüllü avukati Remzi Kazmaz da, Platformun demokratik olarak HES’lere karsi yürüttügü mücadelenin yaninda hukuksal alanda da yogun bir çalisma yürüttügünü, verilen yargi kararlarina karsin HES yapimci firmalarin ‘Hukuk tanimazlik’ edasi ile çalismalarini sürdürdügünü ve idarenin yargi kararlarini uygulama konusunda yetersiz kaldigini vurguladi. Kazmaz, HES’lere karsi Dogu Karadeniz Bölgesinde oldugu gibi yurt genelinde de hukuk mücadelesinin sürdügünü ifade ederek, HES projeleri tamamen iptal edilinceye kadar mücadeleden vazgeçmeyeceklerini vurguladi.

HES projesine karsi dava açan Küçükçayir Köyü sakinlerinden Kazim Delal ise karardan duyduklari memnuniyeti dile getirerek, söz konusu projenin tamamen iptal edilmesi gerektigini vurguladi.

DSI, Enerji Bakanligi ve EPDK verilerine göre su anda yurt genelinde Dogu Karadeniz basta olmak üzere Akdeniz’e kadar bütün bölgelerde bin 700 civarinda HES projesi gelistirilmis, bu projelerden 400’e yakini için fiili çalisma baslatilmis durumda. Yine ayni kurumlarin verilerine göre HES’lerin sayisinin 2 binin üzerinde olmasi hedefleniyor. Bu projelerin yaninda ayrica Dogu Karadeniz Bölgesinde 2 bin de mikro HES kurulmasi için Dogu Karadeniz Küçük HES Kalkinma Projesi adiyla yeni bir proje baslatildi.

Bugün ülke genelinde kamu ve özel sektör girisimcileri tarafindan 2009 itibariyla isletme halinde 187, insaat halinde 138 HES projesi, proje asamasinda da bin 600 civarinda daha HES projesi bulunuyor. DSI verilerine göre, insa halindeki 138 HES’ten 41’i Trabzon’da, 23’ü ise Rize’de bulunuyor. Digerleri ise Artvin, Giresun, Gümüshane, Samsun, Kayseri, Antalya, Bursa, Mersin, Ordu, Tunceli, Mugla, Zonguldak, Sinop, Eskisehir, Sakarya, Sirnak, Denizli gibi illerde yapim asamasinda.

HES’lere karsi yürütülen hukuksal süreçte bu güne kadar toplam 26 HES projesi için ‘yürütmeyi durdurma’ veya ‘iptal’ karari verildi. Yargi, Mugla Yuvarlakçay ile Artvin Yusufeli ve Maçahel’deki HES projelerinin ardindan son olarak Rize’nin Salarha Vadisi üzerinde yapimi planlanan Ambarlik HES projesine de ‘dur’ dedi.