HES Davaları İçin Gönüllü Avukatlar Aranıyor

HES Davalari Için Avukatlar Araniyor

Dogu Karadeniz basta olmak üzere Türkiye'de hizla artan HES'lere karsi dava açmaya avukat yetismiyor. Dogudan batiya HES projeleriyle mücadele edecek gönüllü avukatlar araniyor.

80 vadiden bileseni olan Derelerin Kardesligi Platformu bir “Hukuk Çalisma Grubu” olusturmak için kollari sivadi. Türkiye’nin dört bir yanindan, çevreye ve insana riayet etmeyen “vahsi” HES projelerine karsi 11 yildir mücadele eden ekip, gönüllü avukatlar bulmak için Istanbul’daydi. Türkiye’de halihazirda proje asamasinda, baslamis veya faaliyette 2000 HES’in yani sira 10 bine yakin mikrohes, yani küçük hidroelektrik santrali var. Lisanslari alinmis bu HES’lerin ise önünü ise avukatlarin deyisiyle,  “Ne halk ne hükümet ne hukuk” alabiliyor. Dogu Karadeniz’de sayilari her geçen gün artan 618 HES var. Buna karsililik sadece Dogu Karadeniz’de açilan 86 davanin, 46’sindan 10’una yakini iptal digerleri yürütmeyi durdurmayla sonuçlandi. Kalan 40 dava mahkeme sürecinde. Açilan davalarin ise hemen hepsi kazanildi. Sadece Giresun’da Pazarsuyu, Gelevere ve Aksu Irmagi üzerinde EPDK tarafindan ihale edilen santral sayisi 93. Çalismasi bitmek üzere 42 proje var. Açilan toplam dava sayisi ise biri santralin lisans iptaline digeri ÇED sürecine iliskin iptal davasi olmak üzere yalnizca 2. Av. Alptekin Ocak, “Giresun, bir il üzerinden geldigimiz süreci gösteriyor. Daha çok avukata ihtiyacimiz var” dedi. Artvin de HES’lerle mücadele açisindan hukuk destegine en çok ihtiyaç duyan iller arasinda.

DAVALAR PROJELERIN YÜZDE 5’I KADAR DEGIL

Derelerin Kardesliginin gönüllü avukatlari en çok akademisyen ve avukat bulma eksikliginden yakiniyor. Hukuk Çalisma Grubu olusturarak yurttaslarin magduriyetine yol açan HES’leri dava etmek için gönüllü avukatlara açik çagri yapiyorlar. Büyüksehirlerdeki hemsehri aglarini da harekete geçiren grup, hukuk ve mühendislik bilgisine yerelden ulasmanin zor oldugunu vurguluyor. Av. Ocak, “Lisans verilmis, projeye gelmis, faaliyete geçmis HES’lerin kaçina dava açilmis ulasmaya çalisiyoruz. Ortada ciddi ve sistemli bir saldiri var ancak yöre dernekleri ve üç bes avukatin bireysel çabalariyla mücadele süreci isliyor. Açilmis iptal davalari santral projelerinin yüzde besine tekabül etmezken bireysel çabalarla bu isin götürülemeyecegi ortada” dedi. HES’lere gönüllü olacak avukatlarda aranan nitelikler ise, ‘yöre halklariyla birlikte bir tastan yiyip içmesi, gerektiginde karsit köylüler arasinda dayak yemesi, jandarmaya karsi direnmesi, dava için dilekçe vermesi, kesfe gidip tavir koymasi, bilirkisiyle diyaloglarini siki tutmasi ve mümkünse kendi memleketinden olmasi’ seklinde sirlaniyor. Ancak farkli illerden gönüllüler de harekete geçse çok iyi olur denilmekte.

ISTANBUL BAROSU’NDAN DESTEK ISTEGI

Gönüllü avukatlarin bu çagrisina aralarinda, Halis Yildirim, Nermin Kaplan, Kazim Erkut Gürel, Fuat Ekin, Meral Hanbayat’in da oldugu bazi avukatlar destek verirken, Çagdas Avukatlar Grubu üyesi Av. Kemal Aytaç, “HES diyenleri pes dedirtecek bir komisyon kurmak gerek. Bu Istanbul Barosu’nun HES’e karsi bir komisyonu olabilir. Önceden ve daha hizli harekete geçebiliriz” diyerek destek verdi. Derelerin Kardesligi, bütün Türkiye’den gönüllü hukukçulari halkin suyunu, yesilini, deresini korumaya davet ediyor. 

ISPANYOLLARIN KARADENIZ MACERASI

Derelerin Kardesligi’nin aktif avukatlarindan Remzi Kazmaz, Karadeniz’e milliyetçi yapisi nedeniyle dogrudan giremeyen uluslar arasi sermayenin yerli isimlerle kendisini ‘sakladigini’ dile getirdi. Ticaret sicillerine göre en çok Ispanyollarin Karadeniz derelerine talip oldugunu söyleyen Kazmaz: “Redas firmasinin Andon içme suyu üstüne kurdugu HES’in yüzde 93 Ispanyol bir firmaya aitti. Bu firma Çaykara deresinde bir HES kurdu üretime geçtikten sonra santralin tamamini aldi. Fransizlar da Ikizdere’deler” dedi. Kazmaz, ‘Agaci Kamulastirma Yasasi’nin derenin aktigi yatagi da alabilmek için çikarildigini belirterek,  “Dereye sahip olmak için sadece DSI’deki kullanim hakkini almak yetmiyor. Derenin akmis oldugu yatagi aldigin zaman mülkiyet hakkini da elde ediyorsun. O topragi alabilmek için bir an evvel kamulastirmak gerekiyor. Kamulastirma uzun sürmesin diye devlet Agaci Kamulastirma Yasasi’ni çikardi” dedi. Kazmaz, “10 MW’in altindaki HES’lere ÇED istenmiyor. 10-25 Megawat arasindakiler için de ÇED gereklidir derse bile bakanlik degil valilik ve çevre müdürlükleri bunlarin onayini veriyor” diye ekledi.