Yargı, taşeron işçilerini PTT'nin asıl işçisi saydı!

Yargi, taseron isçilerini PTT'nin asil isçisi saydi!

Özellestirilmeye hazirlanan PTT'de taseronlasmaya karsi hukuk mücadelesi veren Haber-Sen'in, isten atilan taseron çalisanlar adina açtigi davada taseron çalisanlari PTT'nin asli çalisani sayan bir karar çikti.

Kararin gerekçesini ve sürecini Haber-Sen'in avukati Mert Saraçoglu degerlendirdi.

Kamu kuruluslarinda taseron isçi çalistirma uygulamasi neredeyse kural haline gelmisken, taseronlastirmaya karsi mücadele açisindan önemli bir haber yargidan geldi. Izmir’de, PTT posta dagitim isçisi olarak taseron firmaya bagli çalisan 4 kadin isçi, sendikal nedenle isten çikarilmalarinin ardindan açtiklari ise iade davalarini geçtigimiz ay kazanmislardi. Isçilerin ise iadeleri yönünde karar veren Izmir 10. Is Mahkemesi’nin önceki gün açiklanan karar gerekçesi, üst isverene ait asil islerin taseron firmaya devrini hukuka aykiri bulurken, kamu kuruluslarindaki isçilerin sendikalasma haklarinin engellenmesini de yaptirima bagliyor.

Mahkeme karari, bu yönleriyle yalnizca davaci 4 kadin isçiyi degil, özellikle kamu kuruluslarinda çalisan tüm taseron isçilerin durumunu yakindan ilgilendiren bir içerik tasiyor. Posta isçileri adina bu davayi yürüten, ayni zamanda KESK’e bagli Haber-Sen’in avukatligini yapmakta olan Av. Mert Saraçoglu ile hukuki süreci ve mahkeme kararini degerlendirdik.

PTT’de islerin ne kadari taseron firma eliyle yaptiriliyor ve taseron isçiler hangi kosullarda çalistiriliyorlar?

Avukat Mert Saraçoglu: Türkiye’deki tüm PTT merkezlerinde posta dagitim ve kargo islerini neredeyse sadece taseron sirket isçileri yerine getiriyor. Bu isçilerin çalisma kosullari o denli agir ki, günde ortalama 11-12 saat çalistirilmalarina ragmen fazla mesai ücretleri ödenmiyor. PTT kendi kadrolu çalisanlarina paso dagitirken, taseron sirket isçileri ulasim bedelini ceplerinden karsilamak zorunda kaliyor. Is güvenceleri ise hiç yok; çünkü bagli olduklari taseron sirket her yil degistiriliyor ve yeni sirket çalisani gibi gösteriliyorlar. Halen bir kamu kurumu olan PTT ise bu isçilerin özlük haklari, ücret alacaklari ve is güvenceleri ile ilgili hiçbir sorumluluk üstlenmiyor. Öte yandan, PTT’nin kamu çalisanlari Haber-Sen gibi kamu sendikalarina üye olabiliyorken taseron isçilerin örgütlü bir sendikasi da bulunmuyor.

Isçilerle Haber-Sen arasinda nasil iliski kuruldu?

PTT’deki kamu emekçileri ve taseron isçiler zaten ayni isyerinde, yan yana çalisiyorlar. Izmir’de taseron isçilerin yukarida saydigim sorunlari ile Haber-Sen Izmir subesi ilgilendi ve kamuoyunun gündemine tasimak için bir dizi girisimde bulundu. Bu arada, taseron isçilerin önemli bir bölümü de bu çabalara karsilik vererek örgütlenmeyi tartismaya basladilar. Haber-Sen yöneticileri ile görüserek isyerinde bir isçi sendikasina topluca üye olmayi konusur oldular.

Davaci 4 isçinin isten çikarilmasi da bu nedenle mi oldu?

Evet. Isçilerin sendikali olmak yönünde çaba gösterdikleri haberi isverene ulasir ulasmaz öne çikan dört kadin isçinin isine 28.06.2010 tarihinde son verildi. Taseron sirket Aytürk Posta Dagitim Hizmetleri Temizlik Nakliyat San. ve Tic. Ltd Sti, isçilerden Gül Mamak, Filiz Akbas, Bahar Kisacik ve Nilgün Özdemir’e is akitlerinin feshedildigini yazili olarak bildirdi. Biz de hemen arkasindan, bu isçilerin islerine iadesi için davalar açtik.

Ise iade davalarinda baska bir talebiniz de oldu mu?

Bu tür davalarda, mahkeme, isçinin ise iadesine karar verirse isvereni ise iade tazminati ödemeye de mahkum ediyor. Biz ise bunun yani sira, sendikal nedenle isten çikarildiklari için 12 aylik ücretleri tutarinda tazminat da istedik. Zira Is Kanunu’nda sendikal nedenle isten çikarilmis oldugunu kanitlayan isçi için 12 aylik ücreti tutarinda tazminat verilmesini öngören hüküm bulunuyor.

Taleplerinizin tümü kabul edildi mi?

Açilmis olan dört dava da 13.10.2010 tarihinde karara baglandi. Mahkeme, isçilerin her birinin islerine iadesine karar verirken, ise geri alinana kadar geçecek süre için 4 ay, ayrica sendikal nedenle isten çikarildiklari için de 12 ay, toplamda ise 16 ay tutarinda tazminat ödenmesine hükmetti.

Sendikal tazminata karar verilebilmesi için bir sendikaya üye olmalari sart degil miydi?

Isçinin sendikal nedenle isten çikarilmis sayilmasi bakimindan sendika üyeligi aslinda sart degil. ‘Sendikal neden’ isçi lehine ve genis yorumlandiginda, isçinin sendikali olma yolundaki çabasinin isveren tarafindan cezalandirilmasi da sendikal tazminati gerektirir. Ancak uygulamada, bu yöndeki mahkeme kararlarina çok az rastliyoruz. Bizim örnegimizde ise mahkeme, isçilerin henüz sendika üyesi olmadiklari halde, sendikal örgütlenmeye giristikleri sirada isten çikarilmis olmalarini yeterli buldu.

Dolayisiyla ise iade tazminatina ve sendikal tazminata da hak kazanmis oldular?

Evet. Isçilerin her birinin islerine iadesine karar verilirken, ise geri alinana kadar geçecek süre için 4 ay, ayrica sendikal nedenle isten çikarildiklari için de 12 ay, toplamda ise 16 ay tutarinda tazminat ödenmesine hükmetti.

Bu tazminati hangi isveren ödeyecek; PTT mi, taseron sirket mi?

Kararin asil önemli kismi da burasi. Mahkeme, PTT kurumunun asil islerini taseron sirkete devretmesini hukuka aykiri buldugu için taseronluk iliskisini de basindan beri yok sayiyor. Yani davaci isçiler, ise basladiklari tarihten itibaren PTT’nin asil isçisi olarak degerlendiriliyorlar. Bu durumda, tüm özlük haklari ve isçilik alacaklari konusunda oldugu gibi, tazminati ödemekle yükümlü tutulan kurum da PTT’nin kendisi oluyor.

Taseron isçilerin basindan beri PTT’nin asil isçisi sayilmalarinin baska ne gibi sonuçlari olacak?

Bu karar, PTT’de çalisan tüm taseron isçilerin her türlü isçilik haklarindan PTT Genel Müdürlügü’nü sorumlu tutabilmelerinin önünü açiyor. Ayrica basindan beri PTT isçisi sayilmalarina karar verildiginden, bu mahkeme kararina dayanarak, kendileriyle ayni isi yapan PTT çalisanlari ile aralarindaki ücret farkinin tazmini için dava da açabilecekler. Örnegin biz, bu dört isçinin, ise basladiklari günden itibaren PTT’nin kadrolu çalisanlari ile aralarinda olusan ücret farkini talep edecegimiz ayri bir dava daha açacagiz.

PTT disinda baskaca kamu kuruluslarindaki taseron isçileri de kapsayacak emsal karar oldugunu söyleyebilir miyiz?

Mahkemenin gerekçeli karari genel nitelikli tespitlere yer verdiginden, diger kamu kuruluslarindaki taseronlastirma uygulamalarina karsi da hukuki bir kazanim degerinde oldugu söylenebilir. Ancak tüm mahkemeleri baglayacak bir ‘emsal karar’ ya da ‘içtihat’ olabilmesi Yargitay tarafindan da onanmasina bagli. Çünkü isveren taraf, davayi temyiz ettigi için, kararin uygulanmasi temyiz incelemesinin lehimize sonuçlanmasi sonrasinda mümkün olacak.

(soL)