DEPREM VERGİLERİ DEVLETİ KURTARDI

DEPREM VERGILERI DEVLETI KURTARDI

Geçen hafta alkol ürünlerine yapilan %30'luk Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) zammi tartisilirken devletin yaptigi zamlarla alkol ve sigaradan aldigi vergi ile bütçeyi tutturabildigi ortaya çikti.

1999 yilinda yasanan büyük depremin yaralarini sarmak için çikarilan vergilerle baslayan ve daha sonra bu vergilerin birlestirilerek 12 Haziran 2002'de adi ÖTV olarak degistirilen ve vatandaslarin satin aldigi ürünler üzerinden alinan vergi ile devlet 10 yilda kasasini doldurdu.

VERGI ARTISI, ALTINI BILE KAT KAT SOLLADI

Bu vergileri artira artira sadece alkol ve sigaradan 67 milyar dolar (93 milyar TL) gelir elde etti. Öyle ki dünyada fiyati en çok artan ürün olan altindaki artis bile alkol ve sigaradan alinan ÖTV'deki artisin 5'te birinde kaldi. Altin fiyati 10 yilda %373 artarak 287 dolardan bin 359 dolara çikarken sigaradan alinan vergi bunun 5.6 kati, alkolden alinan vergi ise 3.3 kati fazla artti.

Tütün ürünlerinden alinan 2000 yilindan bu yana ÖTV %2126, alkolden alinan vergi ise ayni dönemde %1126 artti. 2000 yilinda bu ürünlerden saglanan ÖTV geliri 893 milyon lirayken bu tutar 2010 programinda toplam 18.5 milyar dolar olarak öngörüldü ve ilk 9 aylik gerçeklesmeler de bu yil bu hedefin tutturulacagini hatta geçilecegini ortaya koydu.

IMF'YE IHTIYAÇ YOK

Devletin sigara ve alkolden 67 milyar dolar topladigi son 10 yilda Uluslararasi Para Fonu'ndan sagladigi kaynak 2001 büyük krizi yasanmasina ve kriz nedeniyle olaganüstü kosullarda yaklasik 25 milyar dolarlik büyük kaynak saglanmis olmasina ragmen toplami bunun çok altinda 46.7 milyar dolarda kaldi. Devletin en büyük dis kaynagini sagladigi IMF'den aldigi kredi toplami da 47 yil boyunca 50 milyar dolara ancak ulasiyor. Yani sigara ve alkolden alinan ÖTV tutarina ulasamiyor.

DEPREM MAGDURU IÇIN KONULMUSTU

Alkol ve sigaranin da içinde oldugu ÖTV ise 10 yilda devlet bütçesinde neredeyse kurtarici rolü üstlenmis. Çünkü 1999 yilinda depremin acilarini sarmak için çikarilan cep telefonlarindan alinan Özel Iletisim Vergisi (ÖIV) ile birlikte ÖTV 10 yilda bütçeye tam 257 milyar dolar (355 milyar TL) gelir sagladi. Genel bütçe gelirleri içindeki payi 2000 yilinda %13 olan ÖTV'nin bu yilki payi %23'ü asiyor. Vergi gelirleri içindeki payi ise 2000 yilinda %17 iken bu yil ÖTV'nin vergi gelirleri içindeki payi %28'e çikti.

Bu büyüklük ile vatandaslar için en büyük vergi kalemi devlet için de en büyük gelir kalemi olma özelligini gösteriyor. Son 10 yilda devletin bütçe gelirleri ile diger vergi gelirleri %500 civarinda artarken ÖTV'deki artis bunun tam iki kati %943 oldu.

DIGER GELIRLERIN IKI KATI ARTIS

Özellikle beyana dayanan ve sirketlerin ödedigi Kurumlar Vergisi'nden devletin sagladigi gelir artisi sadece %25'te kaldi. 10 yilda artisi dikkat çeken bir baska vergi türü ise %1295 artan ve servetine bakilmadan tüm otomobil sahiplerinden alinan Motorlu Tasitlar Vergisi oldu. 10 yil önce devlet sadece 306 milyon lira MTV toplarken bu tutar 2010'da 4.3 milyar lirayi geçecek.