İşte 'Dersim 38'in 'kıyım' belgesi-katliamlara meclis el koyuyor

Iste 'Dersim 38'in 'kiyim' belgesi

1938 harekâtinda ailesini kaybeden Ali Akgün'e sürgün sonrasi Tunceli Valiligi'nce verilen 'Aile üyelerinin imha edildigi...' yazili zabit, bugün ilk Dersim davasinin resmi dayanagi oldu.

“...Hüseyin Altintas’in nüfus hane kayitlarinda adi yazan Hüseyin karisi Humar ve Hüseyin evlatlari Humar’dan dogma Elif, Mehmet, Hadice, Ahmedi, Suzan, Alicemal, Hetip, Emine’nin 1938 harekâtinda imha edildigi ve aile reisi Hüseyin Altintas’in da 952 yilinda öldügü, haneden yalniz Ali Akgün’ün sag kaldigi...”

Tunceli Valiligi, 27 Agustos 1955’te toplandiginda, ‘haneden sag kalan’ Ali Akgün’ün, sürgün oldugu Kütahya’dan Tunceli’ye dönüsünü bu zabitla karara baglamisti. Ancak o gün geri dönüs için yazilan bu ifadeler, bugün ‘Dersim Katliami’nin ilk resmi itiraflarindan biri oldu. Ali Akgün, bu zapti kanit gösterip 10 yakinini yitirdigi kiyimi 72 yil sonra yargiya tasidi. Dönemin jandarma erleri ve yetkilileri hakkinda ‘insanlik karsi suç islendigi’ iddiasiyla suç duyurusu yapti.

Tunceli’de yasayan emekli memur Hüseyin Aygün, geçen 22 Nisan’da avukati Hüseyin Aygün araciligiyla Nazimiye Savciligi’na suç duyurusunda bulundu. Bu dilekçenin süpheliler hanesinde, ‘Dersim Harekâti’na katilan jandarma birlikleri ve yetkilileri’ yaziyor. ‘Suç’ hanesinde ise ‘Plan dahilinde siyasi, felsefi veya dini saiklerle bir toplumsal grubun tamamen veya kismen yok edilmesi amaciyla 10 kadin ve çocugun öldürülmesi’ ifadesi bulunuyor. Hüseyin Akgün, kendi iddiasiyla, ‘Dersim 38’de yitirdigi 10 akrabasinin hesabini tam 72 yil sonra soruyor.

Zeynel Çavus’un hikâyesi

72 yil önce ne mi oldu?

Nazimiyeli Nahiye Müdürü Zeynel Çavus’un ailesi, iddiaya göre, jandarma birliklerince Çamurek Köyü Avlosen Deresi’nde kursuna dizildi. Zeynel Çavus ile birlikte öldürülenler arasinda 36 yasindaki gelini Humar ve Humar’in çocuklari olan; 20 yasindaki Elif, 14 yasindaki Mehmet, 11 yasindaki Hadice, alti yasindaki Ahmedi, bes yasindaki ikizler Suzan ile Alicemal, üç yasindaki Hetip ve iki yasindaki Emine vardi.

Zeynel Çavus’un oglu ve Humar’in esi olan Hüseyin ile kardesi Ali ise daglara kaçti. Kiyimdan sonra Kütahya’nin Altuntas köyünde zorunlu iskâna tabi tutuldular. Bu karar 1947’de kalkti. Bakanlar Kurulu karariyla memleketlerine döndüler. Agabey Hüseyin 1952 yilinda öldü. Geriye sadece Ali Akgün kaldi. Akgün’le ilgili kesin karar, 27 Agustos 1955’te, Tunceli Valiligi’ndeki o toplantida çikti. Toplantiya vali yardimcisi, defterdar vekili, ziraat müdürü, tapu sicil muhafizi, toprak ve iskan müdürü katilmisti. Alinan karar, kiyimin belgesi niteligindeydi:

“...Hüseyin Altintas’in nüfus hane kayitlarinda adi yazan Hüseyin karisi Humar ve Hüseyin evlatlari Humar’dan dogma Elif, Mehmet, Hadice, Ahmedi, Suzan, Alicemal, Hetip, Emine’nin 1938 harekatinda imha edildigi ve aile reisi Hüseyin Altintas’in da 952 yilinda öldügü, haneden yalniz Ali Akgün’ün sag kaldigi...”

Iddia: Insanliga karsi suç

Ali Akgün’ün oglu Hüseyin Akgün, simdi bu zabit tutanagini suç duyurusuna ekleyip geçen 22 Nisan’da Nazimiye Savciligi’nda sikâyetçi oldu. Bu ayni zamanda ‘Dersim 38’ ile ilgili açilan ilk dava anlamina geliyor. Avukati Hüseyin Aygün, ‘Dersim 38’in ‘insanliga karsi islenen suçlar’ kategorisine girdigini, dolayisiyla zamanasiminin bu davada islemeyecegini söylüyor. Avukat Hüseyin Aygün, davanin ‘Dersim 38’ ile yüzlesebilmek için iyi bir firsat oldugunu da düsünüyor:

“Dersim dosyasi hukukçularca yürütülebilir. Buna uluslararasi hukuk ve soykirimla ilgili sözlesme firsat veriyor. Türkiye’de geçmisteki aci olaylari hatirlama dalgasi var. Dilerim, bu dosya bu yüzlesmeye hizmet eder.”

Ölüm tarihi: 0/0/1938

‘Dersim Katliami’yla ilgili ikinci suç duyurusu dilekçesi de yine avukat Hüseyin Aygün tarafindan 86 yasindaki müvekkili Efo Bozkurt adina bugün Hozat Cumhuriyet Savciligi’na veriliyor. Dilekçede yer verilen iddiaya göre Bozkurt Ailesi, ‘Dersim 38’i Hozat’in Çaytasi köyünde karsilamisti. Kiyimda Efo Bozkurt’un Kurtulus Savasi gazisi olan 43 yasindaki babasi Keko, annesi Kuhari, ablalari 16 yasindaki Havi, 12 yasindaki Eyti, alti yasindaki Besi, erkek kardesleri dört yasindaki Mehmet, iki yasindaki Niyazi jandarmalarca kursuna dizildi. Efo Bozkurt, kiyimdan kaçarak ve yarali halde kurtuldu. Bozkurt’un üç kardesinin ve Altintas Ailesi’nin alti çocugunun ölüm tarihi olarak, nüfus kütüklerinde, ‘0/0/1938’ yaziyor.

(Radikal)

Derin katliamlara meclis el koyuyor

AK Parti 1993'te meydana gelen Sivas Madimak Oteli katliami ve Basbaglar katliami için Mecliste arastirma önergesi verecek.

Sivas, Maras, Çorum, Basbaglar, 1 Mayis 1977... Yakin tarihin sirri bir türlü çözülemeyen bu katliamlarin failleri ve ardindaki karanlik elin bulunmasi için TBMM’de komisyon kuruluyor.

AK Parti Çorum Milletvekili Agah Kafkas ve 114 milletvekili, Çorum, Kahramanmaras, Sivas, Basbaglar ve 1 Mayis 1977’de Taksim’de meydana gelen olaylarla ilgili Meclis Arastirmasi açilmasini istedi. Devlet Bakani Faruk Çelik, Kafkas ve bir grup milletvekiliyle  düzenledigi basin toplantisinda, konuyla ilgili görüslerini ifade etti. Alevi çalistaylarinda katilimcilarin bu yönlü istekleri oldugunu hatirlatan Bakan Çelik ‘’Olaylarin aydinlatilmasi hem kendimize olan sayginin hem de milletimize karsi olan sorumlulugun bir geregidir” dedi. Komisyonun elde edecegi somut verilerin savci, hakim ve mahkemelere yeni doneler sunacagina inancini dile getiren Çelik, ayrica ‘’magdurlarin yüregine  bir nebze de olsa su serpecegini’’ vurguladi.

BILGISI OLAN HERKES GELSIN

Önerge sahibi Kafkas, önergede, 1 Mayis 1977’de Taksim’de, Aralik 1978’de Kahramanmaras’ta, Mayis-Temmuz 1980’de Çorum’da, 2 Temmuz 1993’te Sivas’ta, 5 Temmuz 1993’te Erzincan Basbaglar’da meydana gelen olaylarin karanlik noktalarinin ortaya çikarilmasi için hazirladiklari arastirma önergesini bugün TBMM Baskanligi’na sunacaklarini bildirdi. Komisyonun kurulmasina diger partilerin de duyarlilik gösterecegine inandigini vurgulayan Kafkas, Türkiye’nin karanlik noktalarinin aydinlatilmasi adina, elinde bilgisi, belgesi olan kim varsa, neyi varsa, simdiden hazirligini yapip destek olmasinin ‘demokratlarin ve insanlarin insanlik borcu’’ oldugunu söyledi

Kanli 1 Mayis

1 Mayis 1977’de Taksim’de 500 bin isçinin katildigi mitingde kalabaligin üzerini kursun yagdi, Olaylarda 33 kisi öldü. Atesi kimin açtigi hiçbir zaman tespit edilemedi.

12 Eylül darbesine götüren katliam

19 Aralik 1978’de bir sinemanin bombalanmasiyla baslayan olaylar 26 Aralik’a kadar sürdü. 105 kisi öldügü olaylarin ardindan sikiyönetim uygulamasi basladi.

TRT’deki haberler olaylari tirmandirdi

30 Haziran 1980’de baslayan gerginlik kisa sürede yayildi. TRT’nin ‘Alaaddin Cami atese verildi’ haberiyle Alevi mahalleleri basildi evler yakildi. Olaylarda 57 kisi öldü.

Gazete ilaniyla yapilan katliam

2 Temmuz 1993’te yasanan katliamda 37 kisi yanarak can verdi. Gözaltina alinan 190 kisiden 33’ü idam cezasi aldi. Enkritik 8 sanik ise hala kayip.

Bütün erkekler kursuna dizildi

5 Temmuz 1993’te yasanan kanli katliamda Erzincan’in Kemaliye ilçesine bagli Basbaglar köyünü basan PKK’lilar 33 kisiyi kursuna dizerek öldürdü.

BU OLAYLARLA ANILMAK YORDU

AK Parti’li Agah Kafkas da yaptigi konusmada Türkiye’nin demokratiklesmesi ve önünün açilmasi için bu tarihimizdeki bu karanliklarin aydinlatilmasi gerektigini vurguladi. Çorum olaylarini yasayan bir kisi oldugunu kaydeden Kafkas, söyle  konustu: ‘’Çorum, Sivas, Kahramanmaras olaylariyla anilmaktan yorulduk, biktik, usandik. Ergenekon olaylarina baktiginiz zaman, o günün darbe hazirliginin altyapisinda bu olaylarin oldugunu çok rahat görme imkanini elde etmis oluyorsunuz.’’

Star