HES'ler Doğaya Ciddi Zararlar Veriyor

HES'ler Dogaya Ciddi Zararlar Veriyor

Merkezi Istanbul'da bulunan Çevre ve Kültür Kuruluslari Dayanisma Dernegi (ÇEKÜD) üyeleri, Dogu Karadeniz'de yapimi devam eden hidroelektrik santrallerinde (HES) incelemelerde bulundu.

Dernek üyeleri, Istanbul Teknik Üniversitesi (ITÜ) Çevre Mühendisligi Ögretim Üyesi Prof. Dr. Cumali Kinaci'nin da katilimiyla Ikizdere HES'te incelemelerde bulundu ve isletme müdürü Ekrem Altinkaynak'tan çalismalar hakkinda bilgi aldi.

Dernek tarafindan ziyaretin ardindan yapilan açiklamada, HES'lerin olusturdugu çevre sorunlarini ve elestirileri yerinde inceledikten sonra tespit ve tekliflerini içeren bir rapor hazirladiklari belirtildi.

Hazirlanan rapora göre HES insaatlarinin yesil örtüye ve canli yasama ciddi zarar verdiginin gözlendigi ifade edilen açiklamada, su ifadelere yer verildi:

''Yillik ortalama debinin yüzde 10'u olarak öngörülen can suyu miktari, kurak mevsimler için yeterli gözükmüyor. Kurak mevsimlerde canlilara yasam alani saglayacak çözümler düsünülmemis. Herkes pastadan daha fazla pay almaya çalisiyor. Halkin sikayetlerinin arka planinda suyu eskisi gibi kullanma aliskanliklarinin devami konusundaki kaygilar, HES insaatlarinda ayricalikli çalisma istegi, gibi sorunlar var. Sirketlerin kanuni ve vicdani görev, sorumluluk ve taahhütlerini yerine getirmekte dürüst davranmadiklari anlasiliyor.

Inceleme yaptigimiz bir santralde açik su kanalinin yikilmasi sonucu çevreye verilen tahribatin grubumuzdan saklanmaya çalisilmasi, can suyunun geceleri kesildigi, salinan su miktarinin siyasilerin ziyaretlerinde arttirildigi iddialarini arastirmak üzere inceleme yapmak için gittigimiz bir santrale önceden randevu alinmasina ragmen alinmayisimiz, bu tespitlerimizi güçlendirici nitelikte.''

ÖNERILER

Türkiye'nin enerji politikasi olusturularak hangi enerji türünün nereden ne miktarda elde edilebilecegi konusundaki hedeflerin netlestirilmesi gerektigi kaydedilen açiklamaya, söyle devam edildi:

''HES sayilari, havza bütününü kapsayan master planlama ile yeniden tespit edilerek gerçekçi rakamlara çekilmelidir. ÇED raporlarinda ekolojik ve sosyal yapiya gerçekçi çözüm önerileri getirilmelidir. Can suyu oranlari evcil hayvanlar, balik çiftlikleri, degirmenler, tarimsal kullanimlar gibi genelde akarsudan yararlananlarin kullanimi için gerekli su miktarlarini da içerecek sekilde hesaplanmalidir. Can suyunun hesaplanmasinda mevcut yöntemler gözden geçirilerek, ülke, bölge, havza bazinda uygun yöntemler kullanilmalidir.

HES'leri hangi asamada kimin kontrol edecegi konusundaki kargasa ve belirsizlik önlenmelidir. Yöre halki ile temaslar arttirilarak yayilan olumsuz dedikodular önlenmeli, yapilan ve yapilacak projeler hakkinda dogru bilgilendirme toplantilari düzenlenmelidir. En az HES'lerden kazanilacak enerji miktari kadar kayip verdigi söylenen mevcut enerji hatlari yenilenerek kaçaklarin önlenmesi acilen programa alinmalidir.''