Zincirleme peskes

En sevmedigim sözlerden birisidir “Ben demistim”. Son 10 gündür Türkiye’de sürekli elektrikler kesiliyor. Enerji Bakanligi utana sikila dogalgaz kompresör istasyonlarinin bozuldugunu ve dogalgaz arzinin azaldigini söylüyor. Kompresörler niye bozuk? Çünkü en kalitesiz dogalgaz kompresörlerini en yüksek fiyatla satin aldilar. Ihaleye fesat karistirip 30 milyon dolarlik kompresöre 70 milyon dolar ödediler. Simdi bu kompresörler bozulmus. Ne bekliyordunuz.
Dogalgaz arzi düsmüs, bu yüzden talebi artmis. Bu yüzden sanayiden gazi kesip konutlara vermisler. Günaydin. Yillardir size demedik mi dogalgaz depolama tesislerini yapin diye? Yapmadiniz. Neden? Çünkü Enerji Bakanligi’nda “Tuz Gölü Çetesi” var. Ben demiyorum. Kendileri diyor. Bunu söylerken yolsuzluk sorusturmasinda telefonlari dinleniyor. Iddianameye giriyor. Bütün bu yolsuzluklari bir ay boyunca BirGün gazetesinde yazdim. Halk TV’de Ugur Dündar’la Halk Arenasi’nda anlattim. AKP’den çit çikmadi. Ben bu yolsuzluklarin kötü sonuçlari olacagini söyledim, yazdim. Söylemeyi sevmesem de “Ben Demistim”. Neyse biz dönelim geçen hafta yazmaya basladigimiz kömür yolsuzluguna.

PARAVAN SIRKET KURSAK
Geçen hafta Çorum Dodurga’da bulunan kömür madenlerimizin nasil peskes çekildigini anlatmistim. Bu hafta Sirnak’ta buluna asfaltit madenlerinin yürek yakici öyküsünü anlatacagim.
Sirnak’ta kamuya ait asfaltit madenleri var. Yüz milyonlarca dolar degerinde olan bu madenlere yandaslar göz koydu. Almak istiyorlar. Ama para vermek istemiyorlar. AKP vermek istiyor. Ama ihale yapmak zorunda. Sonuçta ihale yapmadan bu madeni yandasa peskes çekmek için seytani bir plan yapildi. Plan söyle çalisti.
Sirnak’ta bulunan asfaltit madenleri TKI (Türkiye Kömür Isletmeleri) ile Sirnak Valiligi arasinda düzenlenen bir Protokol ile Sirnak Valiligi Il Özel Idaresi’ne devredildi. Iki kurum arasinda yapilan Protokol’ün 17. Maddesi Sirnak Valiligi’nin TKI’den devraldigi bu maden sahalarini TKI’den izin almadan bir baskasina devretme hakkini vermiyordu. Ortada böyle bir izin de yoktu
Ancak Sirnak Valiligi çok geçmeden çözümü buldu. Önce yüzde 99 hissesi Sirnak Valiligi Il Özel Idaresi’ne ait Dicle A.S. isimli bir sirket kuruldu. Sonra Sirnak Il Özel Idaresi TKI’den devraldigi asfaltit sahalarini Dicle A.S.’ye devretti. Dicle AS gitti hakkini yandas sirkete devretti. Bu devirden sonra yandas sirket asfaltit sahalarinin isleticisi olarak karsimiza çikti.
Yandas sirket, yasaya ve sözlesmeye aykiri hileli devirler zinciri sonucunda yüz milyonlarca lira degerinde Sirnak asfaltit sahasini tek kurus ödemeden ihalesiz olarak kendi nam ve hesabina isletmeye basladi. Yapilan sözlesmeye göre yandasin, ürettigi asfaltitten devlete pay vermesi gerekirdi. Oysa devlet herhangi bir varligini satarken ve kiralarken ihale yapmak zorundaydi. Buna uyulmamasi Türk Ceza Kanunu’na göre suç teskil ederdi.

BELESE AL, MILYON DOLARA SAT
TKI’den sözlesmeyle 10 yilligina Sirnak Valiligine, buradan valiligin sirketi Dicle A.S.’ye devredilen asfaltit sahalarinin ihale yapilmaksizin yandas firmaya kiralanmasiyla saadet zinciri tamamlanmis oldu. Maden TKI tarafindan ihalesiz devredildikten sonra, TKI kendi asfaltitini fahis fiyatla ve ihalesiz olarak bu yandastan satin aldi.
Yandas sirketin, kendisinin olmayan bir maden sahasinin belirli bir kismini ihalesiz olarak aldigi yetmezmis gibi, asfaltit madenlerinin bir kisminin isletme hakkini da termik santral kurmak isteyen baska bir sirkete milyonlarca dolara satti. Balli börek. Belese al. Milyonlarca dolara sat.

IHALE BARONU AKP FIRMALARI
Kömür ve asfaltit yolsuzlugunun ana failleri ihale rekortmeni. Hemen hemen her kurumun ihalelerinde bu yandas Sirketleri görüyoruz. Devlet ihalelerinde “olmaz isleri olur kilan” bu firmalar 2002 yili öncesi küçük taahhüt isleri yapan sirketler. Bunlar 10 yil içerisinde insaattan, enerjiye, turizmden, madencilige uzanan ve milyarlarca dolarlik ciro yapan Holdinglere dönüstü.

YINE DEVLETE SATTILAR
Hukuksuz bir sekilde kömür madenini ele geçiren firmanin, ürettigi kömürün zorlanmadan pazarlanabilmesi için bir baska plan devreye alinacakti: kömür TKI’ye satilacak, TKI bu kömürü yoksul ailelere dagitacak ve para Hazine’den alinip bu firmalara ödenecekti. Tezgâh bir sekilde Meclis’te Cumhuriyet Halk Partisi’ne takilirsa da CHP “yoksul ailelere yardima karsi çikmak” veya “ithal kömür mafyasinin adami olmakla” suçlanacak.

RAPORU DEGISTIRILDI
Burada tezgâhin kusursuz isleyebilmesi için üç sorun karsilarina çikti. Birincisi; devlet bu firmalara devrettigi madenlerden çikan kömüre “kalitesiz” diyerek madenleri kapatmisti. Simdi nasil olacak da kalitesiz diye kapattigi madenin kömürünü özel sektörden satin alacakti? Bu göze batabilirdi. Ayrica yürürlükteki Hava Kirliligi Yönetmeligine göre bu kömürlerin dagitilmasi da yasal degildi.
Bu tür ayrintilari halletmek(!) üzere yeni kömür analiz raporlari düzenlendi ve devletin daha önce kalitesiz diye kapattigi madenden sirketin çikardigi kömürler birinci sinif kaliteli kömüre terfi ettirildi. Belli ki TKI madeni kapattiktan sonra kömürler kendine gelmis ve kalitesi yükselmisti.

KALITELI KÖMÜR DAHA UCUZ
Halledilmesi(!) gereken ikinci konu alinacak kömürlerin fiyatinin yükseltilmesi ve firmalara daha fazla rant saglanmasiydi. Ancak devletin kendi elinde kalan Kütahya ve Soma gibi madenler vardi. Bu madenlerden çikarilan kömür çok daha kaliteliydi ve maalesef(!) çok daha ucuzdu. Devletin elindeki kaliteli kömürün daha ucuz olmasi, elinde kalitesiz kömür tutan ve bunu da satacak yer arayan firmalar için hiç de hos bir durum degildi!
Devletin elinde bulunan kaliteli kömürden daha pahaliya bu firmalardan kömür almak çok dikkat çekecekti. Bu pürüzü halletmek! amaciyla TKI kendi kömürlerinin fiyatini birkaç yil içinde neredeyse iki katina çikardi. Yani yoksul 500 kilo kömürü ücretsiz alirken kalan ihtiyacini iki kati fiyatina satin almak zorunda kaldi.

DEPOLAR KÖMÜR DOLU AMA...
Bu arada devletin elinde milyonlarca ton kaliteli kömür stoku birikmeye basladi. Oysa birçok ilde valiler ve kaymakamlar özel firmalarin sattigi kalitesiz kömür yerine devletin ürettigi kaliteli kömürleri istiyordu. Stokta bekleyen kömürler satilamadigi için ziyan oldu. Devlet milyonlarca lira zarar etti.
Haftaya kömür yolsuzlugunu yazmaya devam edecegim...