Senoz'da Tarihi Bir Karar Daha

Dogu Karadeniz Vadilerini Sarmal Altina Alan HES'ler için Çember Daraliyor.

Ülke genelinde sayilari bin 700’ü bulan Hidroelektrik Santrali (HES) projelerine karsi verilen mücadelelerde her geçen gün yeni bir yargi karari daha ekleniyor.

Idare Mahkemelerinin verdigi ‘yürütmeyi durdurma ve iptal’ kararlarinin ardindan Rize Idare Mahkemesi bu kez de Senoz Vadisi için SIT istemini reddeden Trabzon Tabiat ve Kültür Varliklarini Koruma Kurulu’nun kararinin yürütmesini durdurdu.

Yuvarlakçay’da yurttaslar tarafindan verilen mücadele sonunda alinan yargi karari sonrasinda HES yapimci firmasinin projeden vazgeçtigini açiklamasi, Artvin Maçahel Düzenli HES ve Yusufeli Damla HES için verilen ‘yürütmeyi durdurma’ kararlarinin ardindan Rize’nin Salarha Vadisi üzerindeki Ambarlik HES için de ‘yürütmenin durdurulmasi’ karari verilmesi, çevrecilerin hakli mücadelesinin kaniti olarak gösteriliyor. 

Son olarak Rize Idare Mahkemesi’nin, Senoz Vadisi için SIT istemini reddeden Trabzon Tabiat ve Kültür Varliklarini Koruma Kurulu kararinin yürütmesini durdurmasi çevrecileri bir kez daha umutlandirdi.

Rize’nin Çayeli ilçesine bagli Senoz Vadisinde bulunan 12 köy muhtarindan 11’i, Vadinin Dogal SIT Alani ilan edilmesi için 26 Haziran 2008 tarihinde Trabzon Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Kurulu’na basvuruda bulundu.

Muhtarlarin basvurusunun üzerinden 17 ay gibi uzunca bir süre geçtikten sonra, Koruma Kurulu 18 Kasim 2009 tarihinde açikladigi nihai kararinda “Tas ocaklari ve HES çalismalarinin vadiyi olumsuz etkiledigi için Dogal SIT gerektiren özelliklerini yitirdigi” gerekçesi ile Senoz Vadisinin Dogal SIT Alani ilan edilmesi isteginin reddetti. Bu karar çevreciler tarafindan ayni zamanda, HES’lerin çevreye, dogaya, sosyal, kültürel ve tarihi degerler ile dogal yasam alanlarina geri dönüsümsüz zararlar verdiginin kaniti ve resmi belgesi olarak degerlendirildi.

Ancak, Trabzon Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Kurulu’nun bu karari, yöre insanlari ve çevreciler tarafindan kabul edilmeyerek; Senoz Vadisinin bu kosullarda dahi korunmasi gereken özellikleri bünyesinde barindirdigi iddiasiyla, söz konusu kararin yürütmesinin durdurulmasi için Rize Idare Mahkemesinde yeni bir dava açti.

Rize Idare Mahkemesi ise 30 Mart 2010 günü verdigi kararla, Trabzon Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Kurulu kararinin yürütmesini durdurdu. Yürütmeyi durdurma kararinda,  “Yüklenilen görevin hassasiyeti ölçüsünde yeterli arastirma ve incelemeye dayanmadan kararlarin alinmasi, özellik arz eden ve korunup degerlendirilerek bozulmadan yasatilmasi önemli olan tabii ve kültürel degerler üzerinde geri dönülmez ve telafisi mümkün olmayan zararlar yaratacagindan, bu kararlari alan karar vericiler hakkinda da hukuki ve cezai sorumluluklar doguracaktir” ifadelerine yer verildi.

Rize Idare Mahkemesinin kararini degerlendiren ve Derelerin Kardesligi Platformu adina bir açiklama yapan Dönem Sözcüsü Ömer San, “HES projelerine karsi yürüttügümüz demokratik ve hukuksal mücadelelerimize her geçen gün tarihi nitelikte yeni yargi kararlari ekleniyor. Bu kararalar mücadelelerimizin hakliligini bir kez daha ortaya koyuyor. Rize Idare Mahkemesinin bu karari, HES’ler için verilen ‘yürütmeyi durdurma ve iptal’ kararlari kadar önemli ve tarihi önem tasimaktadir. Hukukun üstünlügü ilkesinin yok sayilarak, yargi kararlarina uyulmadigi güvenlik güçlerince tutulan tutanaklarla kanitlanan, dere ve vadi katliamiyla birlikte hukukun da katledildigi HES projeleri için verilen bu kararlarin bir an önce uygulanmasi gerekmektedir” dedi.

“Dogal yasam alanlarimiza geri dönüsümsüz zararlar vererek, tüm ekosistemin yasamsal hakki olan sularimizi tünellere hapseden ve bir meta gibi görerek rant hesaplarina alet eden HES projelerine karsi demokratik ve hukuksal mücadelemizi sonuna kadar sürdürecegiz” diyen Platform Sözcüsü San, açiklamalarini, “Bu kararliligimizi bir kez daha vurgularken; isçinin emekçinin bayrami olan 1 Mayis’i kutluyor, emekten yana bütün mücadelelere selam gönderiyoruz” seklinde tamamladi.

Öte yandan konuya iliskin bir açiklama yapan çevrecilerin avukati ve Senoz Dernegi Yönetim Kurulu üyesi Av. Münir Yazici, Senoz Vadisi’nin dogal, kültürel, tarihi ve sosyal özelliklerine dikkat çekerek; vadide yapimi devam eden HES’lere karsi 5 ayri dava açildigini ve hepsini kazandiklarini kaydetti.

Senoz’da verilen yargi kararlarina uyulmadigina dikkat çeken Av.Yazici, “Tüm yikim ve hukuksuzlugun kaynagi olan HES’ler vadiden sökülüp çikartilmalidir. Senoz Vadisinin girisini parça parça eden Tas Ocagi ruhsatlari iptal edilmelidir. Yikilan tüm alanlarin rehabilitasyonu için gereken giderler yikanlardan tahsil edilip, derhal restorasyon çalismalarina baslanmalidir. Aksi halde Senoz Vadisi sakinleri; yasami savunmaktan asla vazgeçmeyeceklerdir. Yasamin hakkini adli, idari ya da cezai yönden savunmaya devam edeceklerdir” ifadelerini kullandi.