Tüm Köy Sen: “Ulusal Findik Çalistayi’ndan üreticiye magduriyet çikti”
Ordu’da yapilan Tarim ve Orman Bakani Pakdemirli’nin de katildigi Ulusal Findik Çalistayi’ni degerlendiren Tüm Köy Sen Genel Baskani Sadik Turan, “ Dört ana maddede toplanan sonuç bildirgesinde üreticilerin sorunlari degil, tarim ve gida tekellerinin çikarlari gözetilmis.” dedi.
Yapilan Çalistaya sendika olarak çagrilmadiklarini, katilim girisimlerine de yanit verilmedigi vurgulayan Turan, “Toplantida üreticilerin örgütlü sesinin duyulmasini istemediler. Çikan sonuç da ortada.” dedi.
Tüm Üreteci Köylüler Sendikasi Genel Baskani Sadik Turan, 17 Nisan Çiftçiler Günü’nde sorunlarin çözümüne yönelik degerlendirmeler yapilmasi gerekirken yine magduriyetimiz sürdürülmek isteniyor, diyerek sonuç bildirgesini degerlendirdi.
“Dört ana grupta toplanan sonuç bildirgesi üretimden pazarlamaya, tüketimden imalata kadar her asamasi düsünülmüs ama üreticilerin ürünlerinin degerinin nasil belirlenecegi, üreticinin desteklenmesinin nasil olacagi dikkate alinmamis. Sonuç olarak, yine ihracatçi ve tekelci gruplarin çikari düsünülmüs.” dedi.
Turan; degerlendirmeyi sonuç bildirgesinin basliklarina göre yaparak sunlari söyledi:
Findikta verim ve kalite
“Bu bölümde bahçelerin yasliligindan ve verim düsüklügü nedeniyle yeniden dikimden söz ediliyor, ama nasil olacagi ve üreticilerin bundan nasil yararlanacagindan bahsetmiyorlar. Ayrica üreticinin üretim bölgelerinden uzaklastiklarini ve bu nedenle bakimin “sirketler” tarafindan yapilmasi öneriliyor. Yani üretici degil, sirketler kazanacak. Bahçe yenilemeyi yillara dagitarak, masraflari devlet tarafindan karsilanmasiyla üretici yapar. Ayrica bu çalismayi sirketler araciliyla degil de kurulmasi gereken köy kooperatifleri araciliyla yapilabilir. Kooperatif, üretim alanindan ayrilanlarin bahçelerinin bakimini, üretim sürecini degerlendirir. Ama iktidarin amaci tarim arazilerini sirketlere teslim etmek oldugu için planini böyle yapiyor.
Alan bazli destekten yüzde on (%10) fon kesintisi yapilmak isteniyor. Üretici yasal hakki olan GSMH’nin (%1)yüzde bir oranindaki destegi de alamazken yetersiz olan destekten kesinti yapilmak isteniyor. Bu politika üreticinin aleyhinedir.”
Depolama ve muhafaza
“Bu bölümde açikça “Lisansli depoculuk destekleri sanayici ve tüccar lehine de genisletilmelidir.” vurgusu yapilmaktadir. Depo sorununun gündeme getirilmesi üreticinin elindeki findigi bir merkezde toplayabilme niyetidir. Bu maddede de üretici korunmuyor. Depolama bir sorun ama çözümü sirketlerin lehine degil; üreticilerin örgütlenmesi ve kooperatiflesmesinin önündeki engelleri kaldirarak, destek olunarak üreticilerin kendi depolarini olusturabilmeleri saglanmalidir.”
Sanayi ticaret ve tüketim masasi
“Burada findik alanlarinin genisletilesinden söz ediliyor. Oysa yillardir dikim alanlarinin çok genisledigi, üretilen fazla findigin da fiyat düsmesine neden oldugunu iddia ediyorlardi. Simdi de findik dikim alanlarini büyütmekten, verimi artirmaktan söz ediyorlar. Çikarlari neyi gerektiriyorlarsa öyle söylüyorlar.
Findik fiyatinin Mayis-Haziran aylarinda açiklanmasini ama serbest piyasa kurallarini sarsmamasi kosuluyla; devlet fiyat açiklayabilirmis. Yani ihracatçi ve tüccar üzülmemeli.
Bu bölümde de alan bazli destegin eksikligi bahane edilerek üreticiye verilen tarim desteginin kesilmesinin yolu araniyor. Findik ihtisas borsasi da ihracatçi ve tüccarlarin kendi aralarindaki sorunu gidermeye yönelik bir girisimdir. Buradan da üreticiye yönelik bir çikar yoktur.”
Mevzuat ve destekleme
Tüm Köy Sen Genel Baskani Turan Çalistayin asil amacinin bu bölümde vurgulananlar diyerek elestirisini sürdürdü. “Üreticilerin ekonomik, sosyal nedenlerle topraklarini terk ediyorlar. Köylerde okul, saglik ocagi kalmadi; ürününün degerini alamiyor, geçinemiyor. Arazi miras yoluyla bölünüyor. Küçük araziler ekonomik olarak getirisi olmadigi için bakimi da yapilmiyor. Bu gerçekler üreticiyi, göçe zorlamistir. Bunlar dogru ama önerilen çözümle üreticilerin topragina el koyma hedefleniyor.
“Arazi bankaciligi ve sözlesmeli üretim ve arazi kiralamasi uygulamasi yayginlastirilmali” deniyor.” Iste asil amaç bu. Yillardir findik politikasi “sözlesmeli tarim” sürecine gidiyor, diyorduk. Kapiya dayandi. Arazi bankaciligi araciliyla sirketler üreticinin topraklarini belki 49 yilligina kiralayacak, hatta satin alacaklar. “Ya köylüler sirketlesecek ya da sirketler tarim yapacak.” Eski Tarim ve Orman Bakani Mehdi Eker bu sözleri söyleyeli çok oldu ama devamcilari uygulama asamasina geldiler.
Bu konuda da üretici lehine çözümümüz var. Üreticilerin önündeki örgütlenme engelleri kaldirilsin, kurulacak üretici kooperatifleri miras yoluyla bölünen arazilerin bakimini, üretimini, pazarlamasini yapar; kalan parasini da üreticiye öder. Devletin kooperatiflere destegini engelleyen 4572 sayili birlikler yasasi degistirilmeli. Ama iktidar üreticilerden degil, sermaye gruplarindan yana oldugu için böyle bir çözüm önermektedir.” dedi.
Üretici buna izin vermeyecek
Tüm Köy Sen Genel Baskani Sadik Turan, “ Üreticilerin görüsü alinmadan yapilan çalistaydan böyle bir sonucun çikmasi sasirtici degil. Ama üretici buna izin vermeyecek. Üretici köylüler, Tüm Köy Sen’de örgütlenerek emegine, ürününe, gelecegine sahip çikacaktir.” dedi.