Yolarda Sevgi Taşıyan Şöförler...

Yolarda Sevgi Tasiyan Söförler...

Hasretleri dindiren,silayi sevince dönüstüren kisilerdir uzun yol otobüs soförleri…

Kimi zaman sevdali gönülleri kavustururlar, kimi zaman peygamber ocagindan dönen Mehmetçikleri.

Hasretleri dindiren, silayi sevince dönüstüren kisilerdir uzun yol otobüs soförleri…Kimi zaman sevdali gönülleri kavustururlar, kimi zaman peygamber ocagindan dönen Mehmetçikleri. Kimi zaman yarini bekleyen sevgili gözler yollarini kimi zaman gözleri nemli anne babalar…Türkiye'nin dört bir tarafina hayat tasiyan otobüs soförleri her ne kadar hasretleri sona erdirseler de onlar; ailelerinden uzakta evlat özlemi çekerek tutkuyla baglandiklari mesleklerini aksatmadan yapmaya çalisan yollarin sessiz müdavimleri…

Otobüs kaptanlari isleri geregi pek eve ugrayamiyor. Her otobüsün altinda kaptanlar için bir dinlenme yeri var. Yusuf kaptan kus yuvasina benzettigi bu yerde evinden daha fazla vakit geçirdigini anlatiyor. Erdinç kaptan ise 4 yasindaki kizi ile yeterli vakit geçirememekten sikayetçi. Giresun'a seyahat eden bir otobüs ile Esenler Otogari'ndan yola çikan Cihan Haber Ajansi ekibi, iki gün boyunca sehirlerarasi otobüs soförlerinin çalisma kosullarini yerinde görüntüledi.

Otogarlar kimilerine sevdiklerine kavusmanin heyecanini, kimilerine ise ayriliklarin sebep oldugu hüzünleri hatirlatir. Esenler Otogari bu iki farkli duygunun en yogun yasandigi yerlerden bir tanesi. 130 numarali peronun önünde yine uzun bir yolculuk için hazirlik yapiliyor. Giresun otobüsünde 15 saat sürecek yolculuk öncesi tüm kontroller yapilmis, kaptan, koltugundaki yerini almisti. Yolcular bagajlarini yerlestirmis, sevdikleri ile kucaklasip Istanbul'a veda edecekti. Belki yüzlerce kez bu sahne tekrarlandi ama gönül iste ayrilik karsisinda kimse söz geçiremiyor kalbine. Gözler nemlenmeye basladi. Önce korna sesleri duyuldu. Otobüs hareket etmeye basladiginda disarida kalanlar el salliyordu. Otobüstekiler otogarda kalanlarla vedalasiyordu. Herkes, 'Bulusmak üzere' der gibiydi.

Giresun otobüsünde iki kaptan bir de muavin görev yapiyor. Ilk molaya kadar direksiyon Erdinç Aydin'a emanet. 4 yasinda bir kizi var Erdinç kaptanin. Kendisi bu isi 15 yildir yapiyor. Otobüsteki anonslari da o yapiyor. Kaptan yola çikmadan önce otobüsün karakutusu anlamina gelen takometreyi yerine yerlestiriyor. Takometre aracin ne kadar hiz yaptigini gösteriyor. Otobüsün muavini Ali Yanik ise 30 yasinda. Yanik, yolculara ikram servisi ve bagajlarla ilgileniyor. Otobüsün en kidemli kaptani ise Ayhan Camadan. Ayhan kaptan 47 yasinda. Bu ise ne zaman basladigi soruldugunda, espriyle karisik "Gözümü direksiyonda açtim" diyor.

KULLANILMIS KAPILARI BILE KÖYÜNE GÖTÜRMEK ISTIYORLAR

Otobüs Esenler Otogari'ndan sonra sirasiyla Sütlüce, Kavacik, Dudullu ve Gebze terminallerine ugruyor. Sehirlerarasi otobüs soförlerinin yolcularla anlasamadigi bir nokta var. O da fazla bagaj talebi. Zira yolcular, Istanbul'a gelip giderken çok fazla esya götürmek istiyor yaninda. Bu durum Ayhan kaptani kizdiriyor. Otobüsün bagaji tika basa dolu. Köyün camisine takilacak hoparlör bile Istanbul'dan götürülüyor. Kimileri ise kullanilmis kapi veya pencereyi otobüs ile memleketine götürmek istiyor.

Ayhan kaptan kizsa da yolculari kirmamaya özen gösteriyor. Gebze'den de yolcu alindiktan sonra uzun bir yolculuk basliyor yolcu ve kaptanlar için. Önce muavin yolcularin nerelerde inecegini not atiyor. Bu listenin adina da 'rezerve' deniyor. Sonra çay ikram servisi basliyor. Bu sirada kimileri televizyon izliyor; kimileri ise kitap okuyarak vakit geçiriyor. Aralarinda sohbet edenler de var; uzaklara dalip gidenler de…

Çay servisi bittikten sonra otobüste isiklar kapatiliyor. Bütün yolcular adeta uyku moduna geçiyor.

KAPTANLARIN DINLENME YERI OTOBÜSÜN YATAK ODASI

Erdinç kaptan yoluna devam ediyor. Bu sirada otobüsün kidemli soförü Ayhan kaptan istirahate çekilmek için izin istiyor. Otobüsün orta kapisina inen merdivenlerin yaninda kaptanlar için adeta bir yatak odasi tasarlanmis. Ayhan kaptan ilk molaya kadar burada dinlenecegini söylüyor. Erdinç kaptan ise bir taraftan müzik dinliyor diger taraftan muavinle sohbet ederek yollari tüketmeye çalisiyor. Kocaeli, Adapazari derken gecenin yarisina dogru ilk mola Düzce Kaynasli tesislerinde veriliyor. Tesislere giris yapildiginda Erdinç kaptan önce isiklari açiyor, sonra yolculara mola hakkinda bilgi vermek için anons yapiyor. Tesisler otobüs soförleri için bilindik yer. Degisimi de burada yapiyorlar. Tesislerdeki garsonlar kendilerini çok iyi taniyor. Izzet ve ikramda eksiklik yok. Kaptan yemeklerini yerken otobüste bir sorun olup olmadigi da kontrol ediliyor. Yaklasik yarim saatlik molanin ardindan otobüs yoluna Ayhan kaptan ile devam ediyor. Erdinç kaptan ise otobüsün yatak odasinda dinlenmeye çekiliyor. Bolu Dagi tüneli geçiliyor. Iç Anadolu'ya dogru sira daglari asarak otobüs yoluna devam ediyor. Ayhan kaptan o kadar alismis ki ne gecenin karanligi etkiliyor onu ne de uzun yollar. Uzayip gidiyor Anadolu yollari. Otobüsün içinde herkes uyuyor. Tek uyanik Ayhan kaptan.

Karadeniz müzikleri ile motor sesleri farkli bir senfoni olusturuyor otobüsün içinde. Bir sonraki mola yeri Tosya. Saatler gecenin 02.50'sini gösterdiginde yine isiklar açiliyor. Ayhan kaptanin anonsu ile otobüstekiler uyaniyor. Ihtiyaç molasinin ardindan yarim saat sonra yola devam ediliyor. Ayhan kaptan bu molanin ardindan araci kullanmaya devam ediyor. Iç Anadolu artik geçiliyor, otobüs Havza'ya dogru yol almaya devam ediyor. Karadeniz'de sabah olmak üzere. Kar daglara henüz veda etmemis. Günesin kizilligi ise beyaz örtü ile bulusunca ortaya essiz bir doga manzarasi çikiyor. Derken son mola yeri Terme'ye variliyor. Bir anons daha. Saatler sabah 06.00'i gösteriyor. Ayhan kaptan ve ekibi kahvaltiyi burada yapiyor. Yarim saatlik molanin ardindan Ayhan kaptan dinlenmeye çekilirken direksiyonu Erdinç kaptana devrediyor. Erdinç kaptan ise sag salim bir sekilde yolculari Giresun'a kadar ulastiriyor. Giresun'un Görele ilçesine ulasildiginda terminalde bekleyenlerin heyecani yüzlerinden okunuyor. Yine bir kavusmanin heyecani var terminalde. Bagajlar bosaltiliyor. Otobüs bir sonraki sefere hazirlanmak için terminalin arkasina çekiliyor.

25 yildir bu isi yaptigini anlatiyor Ayhan kaptan. "Muavinlikten basladim bu ise" diyor ve söyle devam ediyor: "Baba meslegi. 302'lerde basladik. Onlarda soför olduk. Zamanla gelisti. Diger araçlar çikti. Yöremizdeki insanlar çogunlukla Istanbul'a gidip geldigi için o güzergahta çalistik. O zamanlar aracimizda klima yoktu. Buzdolabi yoktu. Sigaralar serbestti. Meslege ilk basladigimizda 20 saat sürüyordu yolculuk suanda 15 saat sürüyor."

'HAYATIMIZ, EVIMIZDEN ÇOK OTOBÜSTE GEÇIYOR'

Yolun uzunlugunu bin 50 kilometre diye tarif ediyor kaptan ve üç yerde mola verdiklerini anlatiyor. Sözü otobüsün altindaki yatak odasina getiriyor ve sunlari söylüyor Ayhan kaptan: "Otobüsün alt kismindaki yerimiz bizim yatak yerimizdir. Bizim kus yuvamizdir. Evden çok hayatimiz orada geçiyor. Yatak odamiz orasi yani. Yogun zamanlarda burada kalmiyoruz. Sürekli gidip geliyoruz. Çogu zaman uykusuz kaliyoruz."

Unutamadigi bir anisini söyle anlatiyor kaptan: "Yolda giderken yolcularimizdan birinin vefat ettigi oldu. Onlari dahi yolda birakmadik. Ilgilendik, aldik, götürdük ailesine teslim ettik. Bizi en mutlu eden bir yerden alip öbür tarafa kavusturdugumuz zaman bizi mutlu eden odur. Sahnedeki sanatçinin nasil alkis aldigi zaman mutlu olmasi gibi, yolcu indigi zaman, 'Allah sizden razi olsun, sapasaglam geldik' demesi bizi mutlu ediyor. Bu en zor mesleklerden bir tanesi. Disaridan bakildigi zaman kolay görünüyor ama en zor mesleklerden bir tanesi. Ailenize uzak kaliyorsunuz. Yeri geliyor aylarca uzak kaliyorsunuz. Gece gündüz yollardayiz. Evimize 10 dakika ugrayip yola devam ettigimiz oluyor. Bazen çocuklarimizi göremiyoruz. Bu is bize atadan kaldigi için keyifli hale geldi. Birakamiyoruz bu isi. Alismisiz artik. Kanimiza islemis. Devam edebildigimiz kadar edecegiz."

Sektörün zor durumda oldugunu dile getiriyor kaptan ve hava yolu tasimaciliginin isleri düsürdügünü aktariyor. Ayhan kaptanin dikkat çektigi bir diger konu ise mazot fiyatlarinin yüksek olmasi. Bu duruma çare bulunmasini istiyor kendisi.

Otobüsün genç kaptani Erdinç Aydin ise 15 yildir bu isi yaptigini ve bu ise olan ilgisinin aileden kaynaklandigini ifade ediyor. Kendisi otobüs soförlügünün çok keyifli oldugunu söylüyor. Otobüs ile sevgi tasidiklarini anlatiyor genç kaptan ve sözlerini söyle sürdürüyor: "Uzaklik demek ayrilik demek. Aslinda biz sevgi tasiyoruz. Insanlari sevdiklerini kavusturuyoruz. Bu bizi mutlu ediyor o kisi sevdigine kavustugunda. Sevdiginden ayirdigimiz kisiler de oluyor. Bu ayri bir yönü. Yolcularin sevinçleri bizim mutlulugumuz. Kucaklasiyorlar sevdikleri ile. Bize inerken tesekkür etmeleri, bizim bütün yorgunlugumuzu aliyor. Soförün en büyük sikintisi uykusuzluk. Soförün de en büyük sermayesi uyku. Bizim bir sosyal hayatimiz olmuyor.Muavin arkadas temizligini yapar. Diger servis için araç hazirlanir. Biz de zamanimiz oldugu kadar direk uyumaya gideriz. Tekrar yeni bir sefere çikariz. Yükümüz agir. Dünyanin en agir yükünü tasiyoruz. Bu insan cani. Kargo tasimaciligi gibi degil."

'ESIMIZDEN ÇOCUGUMUZDAN AYRI KALIYORUZ'

Insanlari birbirine kavustursalar bile kendi sevdiklerinden uzak oldugunu dile getiriyor Erdinç kaptan ve sunlari söylüyor: "Bizim hayat tarzimiz iste bu. Biz de esimiz ve çocugumuzdan ayri kaliyoruz. Bizi üzen yani o oluyor. Insanlari birbirine kavusturuyoruz ama sevdiklerimizle biz kavusamiyoruz. Esimiz burada bizi bekliyor oluyor. 4 yasinda kizim var. Eve geldigimde uyumus oluyor. Ben onu uyandirmaya kiyamiyorum. Onu göremedigim zamanlar oluyor."

Arastirmalara göre, Türkiye'de otobüs tasimaciliginin tarihi 1950'li yillara dayaniyor. 'Kapti kaçti' adi verilen tasimacilik, daha sonra ahsap kasa otobüs olarak yoluna devam etti. Türkiye'de son dönemlerde üretilen otobüsler dünyaya da ihraç edilir hale geldi. Ilk büyük otobüs garaji Topkapi'da kuruldu. 1994 yilinda Büyük Istanbul Otogari hizmete açildi. Son yillardaki verilere göre karayolu yolcu tasimaciligi sektöründe toplam 350 bin kisi çalisiyor. Sektörde bin civarinda belge sahibi isletme görev yapiyor. Yaklasik 10 bin otobüsle ortalama her yil 170 milyar kilometre yol kat ediliyor.