Tabiati ve Biyolojik Çesitliligi Koruma Kanunu Tasarisi Ile Ilgili TMMOB Görüsü açiklandi.

TMMOB Artvin Il Koordinasyon Kurulu Odasi Sekreteri ve Artvin Jeofizik Mühendisleri Odasi Artvin Il Temsilcisi Hakan Yavuz, TMMOB’de görüsülen Tabiati ve Biyolojik çesitliligi koruma tasarisini açikladi.

Tolga Gül

ARTVIN-TMMOB’de görüsülen Tabiati ve Biyolojik çesitliligi koruma tasarisini Artvin il temsilciligiyle basinla paylasildi. Toplantida alinan karari Artvin kamuoyuna TMMOB Artvin Il Koordinasyon Kurulu Odasi Sekreteri ve Artvin Jeofizik Mühendisleri Odasi Artvin Il Temsilcisi Hakan Yavuz tarafindan aktarildi. Yazili sekilde basin mensuplarina ulastirilan metinde; “TBMM gündemine tasinmis olan Tabiati ve Biyolojik Çesitliligi Koruma Kanunu Tasarisi bir bütün olarak degerlendirildiginde, doga koruma açisindan sistematik bir gerilemeye karsilik gelmektedir. Kanunun yürürlüge girmesi ile 2873 sayili Milli Parklar Kanunu yürürlükten kaldirilacak ve doga koruma alaninda simdiye degin elde edilebilen kazanimlar geçersiz hale getirilecektir.

Tabiati ve Biyolojik Çesitliligi Koruma Kanunu Tasarisi, mevcut eksikliklerin giderilmesi yönündeki iyi niyetli arayislarin kötüye kullanilmasindan daha çok, koruma çabalarinin "sürdürülebilir kullanim" adi altinda devam ettirilen ve itiraz dinlemeyen "talan" anlayisina terk edilmesinin son adimlarindan birisidir.

Tasari gerekçesinde "tabii degerlerin ve biyolojik çesitliligin korunmasi ve korunan alanlarin statülerinin net ve anlasilir bir sekilde yeniden belirlenmesinin amaçlandigi belirtilirken tarihi, arkeolojik ve dogal degerlerin üst üste çakismasi bir sorun alani olarak görülmekte ve ayristirilmaktadir. "Koruma"da çok basliligin giderilecegi belirtilirken tam aksine "...2863 sayili Kültür ve Tabiat Varliklarini Koruma Kanunu kapsamindaki dogal ve tabii sit alanlarinin yönetimi Çevre ve Sehircilik Bakanligina verilerek...." çok baslilik, yatirimci bakanlik ile "yatirim" açisindan perçinlestirilmektedir.

Tasarida yer alan doga koruma stratejisinde temel yaklasim: "koruma engelini asmak" olarak belirlenmistir.

Tasarinin gerekçesinde, düzenlemenin uluslararasi sözlesmelere uyum saglamasi, tabiattaki bütün varliklarin, ekosistemlerin bütüncül korunmasi gibi hususlar belirtilse de; neredeyse hiçbir kosula baglamadan dogal koruma alanlarinin "üstün kamu yarari" adi altinda kullanimina olanak saglanmasi "koruma"dan vazgeçmenin temel göstergelerinden birisidir.

Maddeler bazindaki gerekçelerinin belirtildigi bölümde 1. madde için, "Tabiatin ve tabii kaynaklarin korunmasi ile ilgili mevcut düzenlemeler, gerçek ihtiyaçlara ve günümüz kosullarina uygun uygulamalara imkân saglayamamaktadir" ifadesi yer almaktadir. Koruma açisindan ürkütücü olarak nitelendirilebilecek olan bu ifade, "Tabiatin korunmasiyla ilgili mevcut düzenlemelerin kimi yatirimlarin ve uygulamalarin önünde engel olusturdugu" düsüncesini açikça ortaya koymaktadir.

Siyasi iradenin bu yaklasimi, Dünya Ticaret Örgütü‘nün 2001 yilindaki "sürdürülebilir gelisme" adi altinda "Ticareti engelleyici nitelikteki oldugu saptanan çevre önlemleri de dahil serbest ticaretin küresellesmesinin önüne engel olarak çikabilecek her türlü uygulamanin önlenmesi" karari ile bire bir örtüsmektedir. Bu tasari, ülkemizde, dogal varliklarin, küresel ölçegin gerektirdigi yogunlukta ve yayginlikta ticarilestirilmesi için gerekli zemini yaratacaktir.

Kanun Tasarisi, amaç maddesinden baslayarak "yatirim" adi altinda bu alanlara göz dikmis olan "talan" örgütleyicilerine karsi teslim bayragini çekmektedir. Yasada tek amaç koruma olmasi gerekirken, amaç maddesinden "....ulusal ve uluslararasi öneme sahip..." ifadesinin çikarilmasi ile birlikte "...Tabii degerlerin, biyolojik çesitliligin korunmasina ve sürdürülebilir kullanimina ..." biçimindeki "kullanmayi" amaç içine sokan düzenlemeler, ülkemizin en önemli dogal degerlerinin gözden çikarildiginin belgesidir. Yasalasmasi halinde böylesi bir düzenleme, 87 yillik Türkiye Cumhuriyeti‘nde alinmis en koruma karsiti karar olarak tarihe geçecektir.

Genel gerekçe içinde de açikça belirtildigi üzere "çerçeve kanun" niteligine dönüstürülen doga koruma temel kanunuyla, kanunlarda yaratilan istisnalar, saglanan imtiyazlar, görmezden gelinen isgallerle yetinilmeyip ülke yüzölçümünün %2‘si bile olamayan "dogal korunan alanlar" da özel kanun kapsamindan çikarilmaktadir.

Yapilan düzenleme ile doga koruma için ülkemizin temel kanunu niteliginde olan Milli Parklar Kanunu" gibi "özel kanun" niteligine sahip bir yasayla korunan dogal varliklar, "genel kanun" niteligindeki bir düzenleme içine doldurulmak istenmekte, kullanim önceligindeki "Turizmi Tesvik Kanunu" gibi "özel kanun" niteligini koruyan yasalar karsisinda koruma kararlari üstünlügünü yitirmektedir.

Tasarinin gerekçelerinden biri olan "AB mevzuatina uyum" iddiasi gerçegi yansitmamaktadir. Doga koruma alanlarinin isletilmesi-yönetilmesi adi altinda yerel idarelere, daha da vahimi "vakif"lara, derneklere kiraya verilmesi olanagi yaratilarak; bilimsel çalismayi zorunlu kilan, ulusal ve uluslararasi nitelikte degerlere sahip alanlara iliskin kararlar, yerel idarelerin, daha da ileriye gidilerek özel kuruluslarin inisiyatifine/keyfiyetine birakilarak, ulusal degerler yerel pazara sunulmaktadir. Ülkemizde "doganin korunmasi" alaninda da göz ardi edilemeyecek düzeyde bilgi üretilmis, deneyim birikimi olusmus ve oldukça etkili bir kamuoyu duyarliligi yaratilmistir. Bu gelisme, bir yaniyla konuyla ilgili her türlü düzenlemenin tasarlanmasini ve yürütülmesini önemli ölçüde kolaylastiran, kamusal bir olanaktir. Üstelik Anayasa‘nin 56. maddesi de böyle bir tutumu zorunlu kilmaktadir. Ne var ki, bu zorunluluklar, bir yaniyla da siyasal iktidarlar için kesinlikle asilmasi gereken engellerdir. Yani "Parasini da öderim, suçumu da islerim, parasi ile degil mi?" anlayisi kabul edilmistir.

Tasarinin "Idari Yaptirimlar" kisminda dogal ekosistemler ve canli türlerinin korunmasina yönelik bakis açisi da sergilenmektedir. Tasariya göre geri dönüsümü olmayan bir suç islemenin dahi karsiligi para cezasi ödemektir. Idari yaptirimlar arasinda hürriyeti baglayici hiçbir ceza yer almamaktadir. Idari yaptirimlarin ele alindigi 27. maddenin düzenlenmesinde sadece bin Türk lirasi ile elli bin Türk lirasi arasinda degisen idari para cezalari öngörülmüstür. "Bu cezalar habitat kaybi söz konusu oldugunda üst sinirdan tatbik edilir" hükümleri yer almaktadir. Görüldügü gibi, "mutlak koruma bölgesinin habitat kaybina yol açacak ölçüde tahribi" gibi onarilmaz bir yara açan uygulama bile günümüz kosullari için küçük bir meblag olarak nitelendirebilecegimiz ellibin TL üst sinirdan cezalandirilacaktir. Habitat restorasyonunun ne ölçüde pahali ve zaman gerektiren bir is oldugu düsünüldügünde verilecek cezalarin hafifligi daha iyi anlasilabilir.

Sonuç

Korunan alanlari istisna-özel kanun kapsamindan çikaran, Iç içe geçen dogal ve kültürel degerleri birbirinden ayristiran, Sürdürülebilirlik adi altinda kullanimi amaç edinen, Ulusal degerleri yerel çikarlara devreden, Dogal degerleri piyasa malina dönüstüren, Korunan alanlarda imar mevzuati ile yapilasma yolu açan, Bürokratik ve siyasi katilimi esas alan, Bu tasariya "hayir" diyoruz.

Dogal ve kültürel degerlerimizi sahiplenmeye, gözlemlenen bu mirasyedi yaklasimi terk etmeye çagiriyoruz. "Tabiati ve Biyolojik Çesitliligi Koruma Kanunu Tasarisi", yaptirimlarin eksikligi ve yanlisligi, dolayisiyla tasidigi yetersizliklerle, ülkemizde bugünlere kalmis dogal varliklarimizin ve doga koruma alanindaki kazanimlarin arilamayacak biçimde zarar görmesine yol açabilecektir. Bu nedenle Tasari; Bu içerigi ve düzeniyle TBMM‘ye sunulmamalidir; Hazirlik sürecinde dile getirilen ve katilimcilar tarafindan da benimsenen görüs ve öneriler dikkate alinarak yukarida örneklenen eksiklik ve yanlisliklar giderilecek biçimde yeniden düzenlenmelidir; Yeniden düzenlenen Tasarinin, TBMM‘deki ilgili komisyonlarda görüsülmesinde, sürece "taraf" konumundakiler öncelikli olmak üzere ilgili demokratik kitle örgütlerinin dengeli katilimlari saglanmalidir, Yeniden düzenlenen Tasari, kitle iletisim araçlariyla genel kamuoyunun bilgisine sunulmali, görüs ve önerilerine açilmalidir.”ifadelerine yer verildi.