AVRUPA SOSYAL FORUMU SONA ERDİ

AVRUPA, AVRUPA OLALI... BÖYLE FORUM GÖRMEDI!

Sosyal Forum hareketi, "yeni sol" hareketin en büyük ürünü olarak ortaya çikmisti. Gelinen noktada bugünlerde Istanbul'da düzenlenen 6'nci Avrupa Sosyal Forumu, yalnizca etkisizligiyle dikkat çekiyor.

Iki yilda bir gerçeklestirilen ve 6’ncisi bu yil Istanbul’da düzenlenen Avrupa Sosyal Forumu, bugün sona eriyor.

Artan bilinirligi ve örgütlenme kapasitesine ragmen her geçen yil daha az kamuoyu ilgisi gören Avrupa Sosyal Forumu, 2010’un Avrupa ve ekonomik kriz basliklarindaki yüklü gündeme ragmen, Istanbul’da bugüne kadar en az ilgi gören bulusmaya sahne oluyor.

“Baska bir Avrupa gerekli” sloganiyla düzenlenen Forum’un gördügü ilgisizlik, 2000’li yillarin basinda ortaya çikan forum hareketlerinin geldigi noktayla da yakindan ilgili.

DSF ve “küresel eylem”

Avrupa Sosyal Forumu, henüz çok yakin bir dönemde, 2000’lerin basinda ortaya çikan forum hareketlerinin bir parçasi.

Dünya Ticaret Örgütü’nün (DTÖ) 1 Aralik 1999 tarihinde ABD’nin Seattle kentinde düzenledigi toplantiya karsi yükselen genis çapli ve uluslararasi katilimli protestolar, dünya kamuoyunun dikkatini çekmisti. Bu “küresellesme karsiti/alternatif küresellesme yanlisi” protestolar, 2000’li yillarin basindan itibaren “forum”lara evrildi.

Ilk kez 2001 yilinda Brezilya’nin Porto Alegre kentinde toplanan ve DTÖ toplantisina alternatif olarak hayata geçen Dünya Sosyal Forumu (DSF), geçen 10 yilda dünyanin farkli bölgelerinde tekrarlandi. DSF 2001, 2002, 2003 yillarinda Brezilya’nin Porto Alegre; 2004 yilinda Hindistan’in Mumbai kentinde; 2005 yilinda tekrar Porto Alegre’de; 2006’da Karakas (Venezuela), Bamako (Mali) ve Karaçi’de (Pakistan) olmak üzere üç ayri yerde; 2007’de Kenya'nin baskenti Nairobi’de; 2009’da ise Belem’de (Brezilya) düzenlendi.

Her geçen yil katilim ve eylemlilik düzeyinde belirgin gerilemeler yasanan DSF, ayni zamanda bir “Sivil Toplum Panayiri” haline gelmekle de elestirildi. Örnegin 2005 yilinda Porto Alegre’de düzenlenen DSF’de 155 bin katilimci yer alirken, 2007’de Kenya’da düzenlenen toplantida 66 bin katilimci yer aldi. 2007 yilindaki toplantida, toplantinin düzenlendigi Kenya’da ve ayrica Güney Afrika’da, DSF’ye katilan ve sözde Afrikali yoksullari temsil eden bazi uluslararasi fonlu STÖ’lere yönelik protesto eylemlerinin yer almasi da DSF’nin geldigi noktayi ortaya koydu.

Ekonomik krizin hissedilmeye baslandigi 2008 yilinda “Küresel Eylem Çagrisi”nda bulunarak herhangi merkezi bir toplanti yapmayan DSF, 2009 yilinda krizin dünya genelinde milyonlarca emekçiyi derinden etkiledigi bir sirada gerçeklestirdigi 9. bulusmasinda, ekonomik kriz konusunda somut olarak ancak “piyasalarda düzenleme” önerisi öne sürebilirken, Amazon yerlilerinin sorunlari, çevre ve kadin hareketleri üzerine yapilan çalismalarla öne çikti.

Avrupa Sosyal Forumu

DSF, 10 yil içinde dünyanin farkli bölgelerinde farkli bölgesel forumlar üretti. DSF’ye bagli olarak gelisen Avrupa Sosyal Forumu (ASF), ilk kez 2002’de Italya’nin Floransa kentinde, 2003 yilinda Fransa’nin baskenti Paris’te ve 2004’te Ingiltere’nin baskenti Londra’da toplandi. Burada, organizasyon zorluklari yüzünden iki yilda bir yapilmasi karari alinan Forum, 2006 yilinda Yunanistan’in baskenti Atina’da ve 2008 yilinda Isveç’in Malmö kentinde düzenlendi. Avrupa Birligi’ni "ulusötesi bir entegrasyon projesi" olarak gören ve bu projenin iyilestirilebilecegini düsünen hareketlerin belirleyicilige sahip oldugu ASF’de, genellikle AB karsiti olan geleneksel komünist partiler disarida kalirken, AB’yle maddi ve örgütsel temas içinde bulunan birçok STÖ de basindan bu yana genis temsil olanagi buldu.

ASF de, tipki DSF gibi yillar içinde katilim ve ilgi düsüsü yasarken, etkinligin odagi da uluslararasi bir aksiyondan çok, bir “sivil toplum etkinligine” dogru degisti.

Savas karsiti tepkinin yogun oldugu 2002’de 60 bin katilimcinin yer aldigi forumun son günü 1 milyon kisi savasa karsi yürürken; 35 bin katilimcinin yer aldigi 2006’daki toplantinin son gününde yürüyüsçü sayisi 80 bin kisiydi. Ayrica, toplantinin basari kriteri de, agirligi giderek artan STÖ’lerin kriterleriyle belirlenir hale geldi. 2008 Malmö bulusmasinin tanitim programinda “250’den fazla seminer, atölye çalismasi ve toplanti; 400’den fazla kültürel etkinlik oldugu” noktasinin alti çizilirken, Istanbul’da düzenlenmekte olan etkinligin programi da seminer ve atölye çalismalari ekseninde olusturuldu.

6. Avrupa Sosyal Forumu sona ererken

Istanbul’da düzenlenen 6. Avrupa Sosyal Forumu, iki yilda bir düzenlenen bir etkinlik olmasina ve bu yilin Avrupa Kültür Baskenti’nde gerçeklesiyor olmasina ragmen, kamuoyunda oldukça düsük bir ilgi uyandirmasiyla dikkat çekiyor.

Bu ilgi azliginda, AKP hükümetinin, Istanbul Büyüksehir Belediyesi’nin ve medyanin foruma yönelik herhangi bir olumlu çalisma yürütmemesinin etkili oldugu biliniyor. Kürt sorununda son dönem girilen çatisma ortami, Kürt sorunu ve diger azinlik meselelerine önemli yer ayiran bir forumu hükümet ve medya açisindan riskli hale getirmis durumda. Bu da Istanbul bulusmasinda hem organizasyonel isbirligi olmamasi, hem de medya tanitiminin yeterince yapilmamasi sonucunu verdi. Öte yandan, forumda Kürt sorunuyla ilgili en dikkat çekici toplantinin katilimcilarinin Oral Çalislar, Roni Margulies, Gülten Kisanak (BDP) ve Figen Yüksekdag (ESP) olarak belirlenmis olmasi da, forumun baska bir dönemde daha yüksek bir ilgi görüyor olabilecekken, konjonktür nedeniyle talihsizlik yasadigini ortaya koyuyor.

Foruma yönelik kamuoyu ilgisi azliginin bir diger boyutunu da, etkinlikteki AB odakli bakisin belirleyiciligi olusturuyor. Krizin milyonlarca emekçiyi sarstigi ve eylemlilige sürükledigi Yunanistan’in durumu bagimsiz bir çalisma konusu bile olmazken, Yunanistan ve Portekiz’den foruma yönelik sinirli katilim yer almasi dikkat çekiyor. Yunanistan’da yilin basindan bu yana yüzbinlerce emekçiyi mobilize eden Yunanistan Komünist Partisi’nden (YKP) hiç temsilci bulunmamasi ve Yunanistan Isçileri Mücadele Cephesi’nden (PAME) yalnizca bir temsilcinin forumda yer almasi, forumun perspektif ve güdüklügünün göstergesi.

Bizzat ASF'nin resmi sitesinden. Avrupa Sosyal Forumu'nun resmi sitesinde Istanbul'daki bulusmaya dair küçük bir duyuru yer alirken, neredeyse ayni boyutta bir "Gelecek ASF: Malmö Stockholm 2008" duyurusunun da halen sitede yer aliyor olmasi da, ilgisizlik basliginda dikkat çekici bir ayrintiyi olusturuyor.

Forum’da ayrica AB’yle ilgili pek çok baslik varken, AB’nin geleceginin hiç tartisilmamasi; Avrupali emekçiler açisindan büyük öneme sahip olan ve son dönemde gelecegi oldukça belirsiz hale gelen avro para sistemi, AB-IMF ortakliginin Avrupali emekçiler üzerinde artan etkisi gibi basliklarin tartismalarda yer bulmamasi da foruma yönelik ilgiyi düsüren nedenler arasinda yer aliyor. Sinifsal bakis açisindan uzak olmasi bir yana, sermayeyle dirsek temasinda olan örgütlerin belirleyiciliginde ilerleyen forum hareketinin sivil toplumcu, alternatif küresellesmeci, post-modern içerigi, Istanbul'da tarihinin en ilgi görmeyen toplantisini yapiyor.

(soL-Haber)