8 asırlık kitabe bulundu

8 asirlik kitabe bulundu

Anadolu’ya gelen ilk Türklerden olan Aydinogullari tarafindan hazirlatilan ve tüccarlardan alinan ‘Bedraka’ adli verginin kaldirilmasini içeren 800 yillik önemli bir tas kitabe ortaya çikartildi.

AYDIN (IHA) - Aydin Ili ve Ilçeler Kültür ve Egitim Arastirma ve Gelistirme Dernegi Genel Baskani Ünal Uyguç, Aydinogullari'nin kurucusu Mehmet Bey'in oglu ve devletin hükümdarligini da yapmis, 13. yüzyilda Bati Anadolu’nun Türkler tarafindan alinmasinda büyük payi olan Aydinoglu Gazi Umur Bey tarafindan Menderes Nehri üzerindeki bilinen ilk köprünün üzerinde yaptirilan ve tüccarlardan alinan ‘Bedraka’ adli verginin kaldirilmasini içeren 8 asirlik kitabeyi düzenledigi toplantiyla tanitti.

Toplantida Uyguç’a çalismalarda görev alan Aydin Kütüphane Müdür Yardimcisi Salih Çelik ve Aydin Ili ve Ilçeler Kültür ve Egitim Arastirma ve Gelistirme Dernegi Yönetim Kurulu üyesi Dr. Zafer Galip Keçelioglu eslik etti.

Ortaya çikartilan 800 yillik tas kitabenin bugüne kadar Anadolu’ya gelen Türklerle ilgili olarak tespit edilen en önemli tarihi bulgulardan birisi oldugunu savunan Ünal Uyguç, “Anadolu Selçuklu Devleti’nde tüccarlardan alinan ‘Bedraka’ adli bir yol güvenligi vergisi var. Anadolu’ya gelen Türklerin ilk önemli belgelerinden birisi olan ve Menderes Nehri üstüne insa edilmis bilinen ilk köprünün üzerine yerlestirilen bu tas kitabede ‘Bedraka’ adli verginin kaldirilmasindan söz ediliyor. Bu köprü, su ana kadar tarihte görülen ilk köprü olmasi nedeniyle çok büyük önem arz ediyor” dedi.

Kitabenin yapilis öyküsü ve içerigi hakkinda da bilgiler veren Uyguç, “Türkler Anadolu’ya geldikten sonra Aydin Beyligi’nin ogullarindan Umur Bey, ‘Bedraka’ olarak bilinen verginin kaldirilmasi ve verginin bir daha alinmayacagina dair 1. Murat Han'in Kosova Meydan Muharebesi komutanlarindan Rumeli fatihi Timurtas Pasa'dan izin alarak hazirlattigi bu kitabeyi Menderes Nehri’nin üzerine kurulan ilk körünün uygun bir yerine koymus. Farsça olarak yazilan bu kitabede; ‘Sükür ve nimet Tanriyadir ki; boyun egici Germiyanlilar Türk asillerine bas egdiler. Yine sükür edelim ki; Ben Mehmet oglu Umur Bey’im ‘Bedraka’yi kaldirdim. Her kim onu yeniden koyarsa Tanri’nin laneti üzerine olsun’ yaziyor. Bu kitabe Anadolu’ya gelen Türklerin ilk önemli belgelerinden biridir. Biz bu çalismamizla böyle önemli bir eseri gün yüzüne çikartmis olduk. Bu gibi önemli bir eser buralarda durmaktansa gün yüzüne çikarak halkimizin bilgisine sunulmus oldu” seklinde konustu.

INSAAT KAZASINDA ORTAYA ÇIKTI

Anadolu’ya gelen ilk Türklerle ilgili olarak bugüne kadar ortaya çikartilmis en önemli ve en eski tarihi belgelerden bir tanesi olarak gösterilen tas kitabetinin ortaya çikarilisi hakkinda da bilgiler veren Uyguç, 1327 yilinda Umur Bey tarafindan yaptirilan kitabenin Menderes Nehri üzerinde Timutas Pasa’nin kullanabilmesi için yapilan ve bilinen ilk köprü olan ‘Demitas (Timurtas) Köprüsü’nün üzerine yerlestirildigini animsatti. Denizli’nin Sarayköy ilçesi yakinlarinda kalintilari bulunan köprünün üzerine yerlestirilen kitabenin 1967 yilinda Denizli kent merkezindeki bir insaat kazisinda ortaya çikarildigini hatirlatan Uyguç, kitabenin o günden bu güne Denizli Hieraponis Müzesi’nde muhafaza altinda bulundugunu belirtti.

Müzede koruma altina alinan eserin içeriginin üzerindeki Farsça yazinin tercüme edilmesiyle ortaya çiktigini kaydeden Uyguç, 43 yildir müzede bulunan tas kitabenin 8 asirlik önemli bir belge oldugunun da yapilan bu çalismalarin ardindan anlasildigini beyan etti.

BELGEYE AYDINLILAR SAHIP ÇIKMALI

Kendilerinin yaptiklari uzun çalismalar sonucunda kitabenin yerini tespit ettiklerini kaydeden Uyguç, bu kadar önemli bir tarihi belgenin bir müzede korunuyor olmasinin yeterli olmadigini öne sürerek, sunlari söyledi: “Aydinoglu Umur Bey ile ilgili bir kitap yazan Prof. Dr. Tuncer Baykara kitabinda ‘Bedraka’ adli vergiye deginmis. Bu eserin ortaya çikarilmasinda bu kitap bize önemli bir yol gösterici oldu. Bu tas kitabenin Aydin’a getirilip sergilenmesi için çaba gösteriyoruz. Çalismalarimizda Kuyucak Belediye Baskani Ali Ulvi Akoglu da bizlere büyük bir destek verdi. Bugüne kadar ortaya çikarilmis en önemli tarihi belgelerden birisi olan bu kitabenin Aydin’da bir müzede degil de tüm Aydinlilarin rahatça görebilecekleri ve tarihlerini ögrenecekleri bir yere koymak istiyoruz”