Sayfayı Yazdır | Pencereyi Kapat | Resimleri Göster
Açıklama:
Kategori: Köşe Yazarları
Eklenme Tarihi: 09 ?ubat 2015
Geçerli Tarih: 21 Kasym 2024, 23:36
Site: Görele Sol Platformu
URL: https://www.gorelesol.com/yazar.asp?yaziID=20395
Kidem tazminati
tasarisinin tüm bilinmeyenleri
Sosyal güvenligin
duayeni yazarimiz Ali Tezel yeniden gündeme getirilen kidem tazminati yasa
tasarisi ile ilgili isçileri bekleyen büyük tehlikeyi kaleme aldi. Iste Ali
Tezel'in bugünkü yazisi...
Kidem tazminati
tasarisinin tüm bilinmeyenleri
Mevcut yasalara göre
çalisanlar 7 durumda isverenden kidem tazminatlarini isteme hakkina sahipler.
Ancak getirilmesi düsünülen kidem tazminati fonu ise isçinin tazminat alma
hallerini 3’e daha dogrusu 2’ye düsürmektedir. Kidem tazminati halen uygulamada
olan üç is kanununda da ayri ayri belirtilmistir. En genis çalisan kesimini
ilgilendiren 1475 Sayili Is Kanunu’nun 14. maddesinde, Gazetecilerin çalisma
iliskilerini düzenleyen 5953 Sayili Basin-Is Kanunu’nun 6’nci maddesinde ve
denizde çalisanlarin çalisma iliskilerini düzenleyen 854 sayili DenizIs
Kanunu’nun 20’nci maddesinde düzenlenmistir.
KIDEM TAZMINATINDA
TAVAN
Toplu sözlesmelerle ve
hizmet akitleriyle belirlenen kidem tazminatlarinin yillik miktari, Devlet
Memurlari Kanunu’na tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayili T.C. Emekli
Sandigi Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yili için ödenecek azami emeklilik
ikramiyesini geçemez. 2015 yilinin 1'inci yarisinda kidem tazminati tavani ise
3 bin 541 liradir.
BU KANUNA DIKKAT!
Burada kimlerin 1475
sayili Is Kanunu’na tâbi oldugu hususuna girmeden basit bir ifade ile “hizmet
akdi” ile çalisanlarin kidem tazminati hakkini açiklayalim. Bu kisilere genel
olarak isçi adi verilmektedir. Isçilerin kidem tazminatlarini hangi hallerde
alabilecekleri 1475 sayili Is Kanunu’nun 14'üncü maddesinde yer almaktadir.
Bunlar;
1.Isveren tarafindan
Isten çikarilma, (Isveren tarafindan bu Kanun'un 25'inci maddesinin II numarali
bendinde gösterilen sebepler disinda),
2. Isçi tarafindan
hakli sebepler isten çikma (Isçi tarafindan bu Kanun'un 24'üncü maddesi
uyarinca),
3. Askere gitme
(Muvazzaf askerlik hizmeti dolayisiyla),
4. Emeklilik aninda
(Bagli bulunduklari kanunla kurulu kurum veya sandiklardan yaslilik, emeklilik
veya malullük ayligi yahut toptan ödeme almak amaciyla),
5.Emekli olmadan isten
çikma (506 sayili Kanun’un 60’inci maddesinin birinci fikrasinin (A) bendinin
(a) ve (b) alt bentlerinde öngörülen yaslar disinda kalan diger sartlari veya
ayni Kanunun Geçici 81’inci maddesine göre yaslilik ayligi baglanmasi için
öngörülen sigortalilik süresini ve prim ödeme gün sayisini tamamlayarak kendi
istekleri ile isten ayrilmalari nedeniyle) yani 15 yil ve 3 bin 600 günü
tamamlayarak istifa etme,
6-Kadin isçinin
evlenmesi (Kadinin evlendigi tarihten itibaren bir yil içerisinde kendi arzusu
ile sona erdirmesi)
7-Ölüm (Isçinin ölümü
sebebiyle) halleridir. Yukaridaki hallerin gerçeklesmesi halinde, isçiye (ölümü
halinde mirasçilarina) her geçen tam yil için isverence isçiye 30 günlük ücreti
tutarinda kidem tazminati ödenmesidir. Bir tam yildan artan süreler için de
orana göre ödeme yapilmasi icap eder.
HAKLAR AZALIYOR
“Kidem Tazminati Fonu”
kanun tasari taslagina göre ise kidem tazminati alma halleri esasen 2’ye
düsmektedir. Bunlar ise emeklilik ve ölüm olmakla birlikte, fonda en az 10 yil
primi ödenmis olanlara gayrimenkul almalari sartiyla fonda biriken paranin
yarisi verilecektir. Kalan yarisi da emekli olunca kendisine, ölünce geride
kalanlarina ödenmesi düsünülmektedir.
Bu durumda fon
yasalasirsa;
1.Isveren tarafindan
Isten çikarilma halinde KIDEM YOK.
2. Isçi tarafindan
hakli sebepler isten çikma halinde KIDEM YOK.
3. Askere gitme
halinde KIDEM YOK.
4.Emekli olmadan isten
çikma halinde KIDEM YOK.
5-Kadin isçinin
evlenmesi halinde KIDEM YOK olacaktir.
HESAP DA DEGISIYOR
-Mevcut yasaya göre
çalisan ayni isveren emrinde 1 yildan az çalismissa kidem tazminati alma sansi
yok,
-Fon yasalasirsa, her çalisilan ay için
isveren Fona isçi adina para yatiracagi için bir yildan az da olsa isçi adina
fonda para olacaktir.
NASIL OLMALIYDI ?
Kidem tazminatinin
mevcut hâlinde 7 hal ve durumda kidem alinabilirken, fon gelirse sadece 2 halde
kidem tazminati tam olarak alinabilecektir. Bu sebeple, fon yasalassa da,
çalisanlar fonda biriken paralarini diledigi zaman diledigi sekilde alma
hakkina sahip olmali.