Sayfayı Yazdır | Pencereyi Kapat | Resimleri Göster
Açıklama: Yeni Polemik: Gazeteci "Sosyal Medya'da dilediğince yazabilir mi?
Kategori: Polemik
Eklenme Tarihi: 30 Ocak 2014
Geçerli Tarih: 21 Kasym 2024, 12:42
Site: Görele Sol Platformu
URL: https://www.gorelesol.com/haber_detay.asp?haberID=16859
Gazeteci sosyal medya'da diledigince yazabilir mi?
Yeni Polemik: Gazeteci ‘Sosyal Medya’da diledigince yazabilir mi?
Sosyal medya çaginda yeni polemik… Görevi dogru haber vermek olan gazeteciler twitter’da her seyi yazabilir mi?.. Mesala rakip TV yorumcusunun programina son verildigi gibi… Ingiliz gazeteci Dan Wootton twitter hesabindan Amerikali ünlü televizyoncu Larry King’in halefi olarak görülen ünlü televizyoncu Piers Morgan’in CNN’deki programinin askiya alindigini yazinca ortalik karisti.
Iddiayi gören Ingiliz Channel 4 sunucusu Jon Snow iddianin dogrulugunu arastirmadan, iletiyi oldugu gibi retweet etti ve isler kontrol çikti. Dedikodu, twitter’da büyük bir hizla yayildi, büyük yanki uyandirdi. Bir süre dedikodunun yayildigi “Dan Wootton” hesabinin sahte oldugu ortaya çiksa da Snow’un bir gazeteci olarak emin olmadigi bir haberi duyurmasi tartisma yaratti. Olay sonrasinda bir gazetecinin yazabilecegi bir iletinin sonuçlarinin neler olabilecegi görüldü ve gazetecilerin twitter’i nasil kullanmalari gerektigi konusu gündeme geldi.
Reuters çalisani Felix Salmon haber siteleri altinda yazilmadikça twitter’da yazilanlarin gazeteciyi baglamayacagini, gazetecilerin sosyal paylasim aglarinda normal birer vatandas gibi arkadaslari ile konusurcasina yazmaya haklari oldugunu savundu. Fakat çogunluk Snow’un bu iletinin “yalan” oldugunu anlamasi için sadece “Dan Wootton” adina açilan sahte hesapta önceden yazilmis iletilere bakmasinin yeterli oldugunu söyleyerek, hiçbir arastirmaya gitmeden oldugu gibi iletiyi paylasmasini elestirdi. Örnegin teknoloji yazari, gazeteci Dan Gillmor ise konuyla ilgili tweet’inde “Bir Twitter gerçegi: Burada dedikodularin havada uçustugu bir gerçek. Eger sansasyonel tweet’ler konusunda süpheniz varsa, bir yanlis yapiyorsunuz demektir” diye yazdi. Eski ABC çalisani ve Columbia ÜniversitesiProfesörü Richard Wald ise gazetecilerin sosyal paylasim aglarinda ne yazdiklarina dikkat etmeleri gerektigini belirterek, “Gazeteciler internet üzerinde yayin yapmadan önce olayin dogru oldugunu birkaç kaynaktan onaylatmalidir” diye konustu.
Obama da twitter gazeteciligi kurbani
Twitter’in gazeteciler tarafindan nasil kullanilmasi gerektigine dair ilk tartismalar ABD Baskani Barack Obama’nin sarkici Kanye West’e bir röportaj sirasinda ‘ahmak’ demesinin twitter üzerinde bir gazeteci tarafindan paylasilmasiyla baslamisti. CNBC’ye kayit disi konusan Obama, West’in sarkici Taylor Swift’e gerçeklestirdigi kaba tutumla ilgili ‘ahmak’ yorumunu yapti. Konusmaya sahit olan bir ABC televizyonu muhabiri olayi twitter hesabi üzerinden paylasinca, büyük tepki çekti. Olayin tepkiler üzerine ABC sözcüsü, “Yapilan yanlisti. CNBC ve Beyaz Saray’dan özür diliyoruz. Bu olayin tekrarlanmayacagina dair garanti veriyoruz” açiklamasinda bulundu. 2009’da yasanan bu olay sonrasinda ABD twitter ve gazeteciligin bir arada kullaniminin etik olup olmadigini tartismaya basladi. Bazi gazeteciler meslektaslarini elestirirken, Poynter Enstitüsü gazetecilik etigi uzmani Kelly McBride, “Önünde mikrofon açikken oturuyorsan bunun herhangi bir yerde yayinlanabilecegi ihtimalini hazir olmalisin. Baskan da olsan bunu bilmen gerekir. Söyledigin sey internette yer alabilir” dedi.
Haber kaynagi twitter olan var
ABD’nin Minneapolis eyaletindeki WCCO-TV çalisani gazeteci Jason DeRushg da twitter’i 2007 yilindan bu yana kullaniyor. DeRushg twitter’daki takipçilerine aklina takilan sorulari yöneltip haber yapiyor.
Bloomberg iki yil önce yasakladi
Bloomberg’de çalisan gazetecilerin Mayis 2009’dan alinan bir kararla kanala ait haberleri twitter benzeri sosyal paylasim sitelerinde paylasmalari yasaklandi. Kanal yönetimi “Çalisanlar internetteki haber siteleri üzerinde, sosyal paylasim siteleri ve bloglar üzerinde haber paylasamaz” kararini alarak, tüm çalisanlarinin bu kurala uymasini istedi.
Kamusal alan tarifi degismeli
PROF. DR. ORHAN TEKELIOGLU (Bahçesehir Üniversitesi Iletisim Fakültesi Dekani): Sosyal medyadedigimiz mecra kamusal alan. Artik kamusal alan tarifinin genislemesi lazim. Herkes yazdiklarinizi okuyabiliyor. Herkesin açikça okuyabilecegi bir yere koydugunuz zamansorumlulugu da paylasiyorsunuz. Hukuki sorumluluk da elbette bunun içinde. Biri hakkinda ‘bes para etmez’ yazmam, ayni seyi birine kahvede söylememe benzemiyor. Doktorlarin mesela reklam yapmasi yasak. Ama biri çikiyor bir ameliyati ne kadara yaptigini yaziyor. O zaman reklam yasagini ihlal ediyor. Paylastiklariniz kisisel olabilir ama çiktiginiz alan kisisel degil. Hiç taninmamis biri bile olsaniz, tanimadiginiz baska biri hakkinda iftira atsaniz yine bunun hukuksal sorumlulugu var.
Gazeteci etik ilkelere uymali
FIKRET ILKIZ (AVUKAT): Yazili basinda oldugu gibi sosyal medyada da her meslek grubu kendi etik ilkelerine uymalidir. Baska bir mecra olmasi nedeniyle kimse yargidan muaf degildir. Elektronik ortamdaki yayinlarda da kisiler meslek ilkelerine uygun davranmalidir. Ama bu mutlaka cezalandirilmasi anlamina gelmiyor. Eger bir sahis kendi meslek ilkelerine uygun davranmasina ragmen, bir suç meydana gelirse Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) ya da özel ceza kanunlarinin genel hükümleri uygulanabilir. TCK’nin 6. maddesinde basin-yayin fiilinden ne anlasilmasi gerektigi tanimlanmistir. Bu tanim içerisine internet ortaminda yapilan yayinlar da girmektedir. Dolayisiyla birinci kural meslek etik ilkelerine uygunluk, ikinci kural ise hukuka uygun davranmaktir. Buradaki mesele sudur: Internet dünyanin buldugu en önemli özgürlük alanidir ve bu alan korunmalidir. Internet ortami ifade özgürlügünün en genis kullanilabilecegi mecradir. Ancak burada da meslek etik ilkelerinin ve hukukun gözetilmesi gerekir.
Gazeteci kimligi devam eder
HALUK SAHIN (GAZETECI): Sosyal medya ortaminda gazeteci ile gazeteci olmayanlari birbirinden ayirmak gerekiyor. Ingiltere’de bir mahkeme gazetecinin gazetecilik kimliginin sosyal medyada da devam ettigine dair bir karar vermisti. Bu yüzden gazetecinin bu mecrada da kendi mesleki filtre vedenetim mekanizmalarini kullanmasi gerekiyor. Paylasilan bilgi sadece bir söylentiden ibaret ise bunun belirtilmesi gerekiyor. Yani gazetecinin sorumlulugu sosyal medyada da devam etmektedir.
Gazetecilik dolayisiyla kazandigi inanirligi sosyal medyada kötüye kullanmaya hakki yok. Buna karsilik siradan yurttas için ayni seyi söyleyemeyiz. Yanlis bir bilgi ile baska insanlara zarar vermis bir gazeteciye mesleki yaptirimlarin uygulanmasi gerekir. Ancak bir yurttasa karsi yalnizca hukuki yaptirimlar uygulanabilir. Gazetecilik disinda diger meslek grubundaki kisiler de ayni sekilde sosyal medya ortaminda mesleki etik ilkelerine uygun davranmalidir
Milliyet