Sayfayı Yazdır | Pencereyi Kapat | Resimleri Göster
Açıklama:
Kategori: Köşe Yazarları
Eklenme Tarihi: 25 Ekim 2017
Geçerli Tarih: 19 Nisan 2024, 05:18
Site: Görele Sol Platformu
URL: http://www.gorelesol.com/yazar.asp?yaziID=24595
Fındık Sektöründe Son Durum -9-
Hükümetçe “Yeni Fındık Stratejisi” ile uygulamaya konulan alan bazlı gelir desteği ödemesine 2017 yılında da devam kararı alındı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı açıklamasında; Alan bazlı destekler kapsamında fındık üreticilerine yapılan alan bazlık destek tutarı artırılmadı. Geçen yıl olduğu gibi 2017 üretim yılı için dekar başına 170.TL. ödeme yapılacak.
1- 12.07.2016 tarihinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, Bakanlıkta düzenlediği toplantıda, fındığın özellikle Karadeniz bölgesinin temel geçim kaynağı olduğunu, Türkiye'de 702 bin hektar alanda fındık yetiştirildiğini; Son 6 yıllık dönemde ortalama fındık üretimimizin yıllık 550 bin ton civarında olduğunu; Ülkemizin dünya fındık üretiminin yüzde 68'i gerçekleştirdiğini ve tarımsal ürün ihracat gelirlerimizin yaklaşık yüzde 15'ini fındığın oluşturduğunu, fındık üretimine izin verilen 16 ilde Fındık Rekolte Tahmin Komisyonları tarafından Haziran ayı içerisinde çotanak sayımına göre yapılan çalışma sonucunda; 2016 yılı fındık rekoltesinin 468 bin ton olduğu ifade edilmiştir. İlerleyen süreçte revize edilen bu rekolte 07.02.2017 tarihinde TUİK tarafında 420 bin ton olarak düzeltilmiştir.
2017 YILI FINDIK REKOLTESİ TAHMİNİ
2- Fındık sektöründe her yıl yaşanan rekolte tartışmasının önüne geçiliyor. Her yıl haziran ve temmuz aylarında TZOB, Karadeniz Fındık Mamulleri İhracatçılar Birliği, Fiskobirlik, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve TÜİK tarafından ayrı ayrı ve farklı rakamlarla açıklanan ve büyük spekülasyonlara sebep olan “tahmini fındık rekolte”sini bundan sonra sadece bakanlık açıklayacak denmesine rağmen; Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi (INC)’nin Hindistan’ın Chennai kentinde yapılan 36.Kongresi’nde “Türkiye’nin 2017 yılı kabuklu fındık rekoltesi 670 bin ton olarak açıklandı. Bu sezondan devredecek 50 bin ton ile birlikte fındık arzı 720 bin ton olacağı” ifade edildi. Son olarak Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba ise; 2017 yılında kesinleşen Türkiye fındık rekoltesinin 675 bin ton olacağını söyledi.
DESTEKLEME ALIMLARI
3- Hükümetçe yapılan açıklamada; “fındık üreticilerinin pazarlama sorunlarının ortadan kaldırılması ve piyasanın düzenlemesi amacıyla 24 Nisan 2017 tarihinde TMO vasıtasıyla fındık alımlarına başlanacaktır”.Denilmiştir. Aynı tarihte Giresun kalite kabuklu tombul fındık %50 randımanlı 10,50 TL/KG. ,levant kalite kabuklu tombul fındık %50 randımanlı 10,00 TL/KG. fiyatı üzerinden alımlara başlanmıştır. TMO, Nisan ayının son haftasında fındık alımına başlamış ve toplamda da 6 bin 400 ton kabuklu fındık alabilmiştir. Bunun karşılığında üreticilere 63 milyon TL ödemede bulunmuştur.
Daha öncede 2006/10865 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Toprak Mahsulleri Ofisi’ne fındık alım görevi verilmişti. Bu görev kapsamında; 2006, 2007 ve 2008 tarım dönemlerinde, toplamda 694 bin ton alım gerçekleştirilmiş olup karşılığında net 2,83 milyar TL ödemede bulunulmuştu. 2009/15202 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Yeni Fındık Stratejisi uygulamaya konularak TMO’ya verilmiş olan fındık alım görevi 2009 yılından itibaren sonlandırılmıştı.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Ahmet Eşref Fakıbaba: "2017 sezonu fındık için de üreticilerimizin mağdur olmaması ve fındıkta fiyat istikrarı sağlanması için TMO aracılığıyla fındık alımı kararı verdik. 2017 ürünü Giresun kalite fındık için 10,5 lira, Levant kalite fındık için 10 lira fiyatla fındık alımına TMO önümüzdeki Pazartesi'den itibaren başlayacak" dedi. Bu fiyatların alt fiyatlar olduğuna işaret eden Fakıbaba, üreticilerden, fındıklarını satmakta acele etmemelerini ve piyasayı takibe almalarını istedi.
4-Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB)Genel Başkanı Şemsi Bayraktar,TMO tarafından Giresun kalite fındık için kilogram başına 10,5 lira, levant kalite için 10 lira olan fiyatların yetersiz oluğunu açıkladı.
Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, 500 bin üreticiyi ilgilendiren bir üründe, serbest piyasa koşullarının oluşmadığı bir ortamda TMO'nun piyasayı regülasyonunun şart olduğunu, aksi takdirde üreticinin sürdürülebilir, maliyetlerinin üzerinde bir fiyat elde etmesinin mümkün olmadığını vurguladı.
Giresun kalite fındık için kilogram başına 10 lira 50 kuruş, levant kalite fındık için 10 lira olarak açıklanan fiyatın son derece yetersiz kaldığına dikkati çeken Bayraktar, üreticinin maliyetinin, Trabzon için kilogramda 9 lira 90 kuruş, Giresun'da 9 lira 75 kuruş, Ordu'da 8 lira 75 kuruş, üç ilin ortalamasının 9 lira 47 kuruş olarak hesaplandığına işaret etti. Bayraktar, bu maliyetin Giresun için dekara 120 kilogram, Ordu ve Trabzon için dekara 150 kilogram verim olacağı hesabıyla çıkarıldığını ancak verimin Trabzon'da 73, Giresun'da 87, Ordu'da 104 kilogram civarında kalacağının tahmin edildiğini, bu koşullarda üreticinin maliyetinin daha da yükseleceğini bildirdi
DİSK/Gıda-İş ve Tüm Köy Sen Sendikalarının genel merkezleri yaptıkları ortak açıklamayla Toprak Mahsulleri Ofisinin (TMO) 10 liralık fındık alım fiyatına tepki gösterdi. Hükümetin ve TMO’nun tekellerin ihtiyaçları doğrultusunda böyle bir açıklama yaptığı belirtilen açıklamada, TMO’nun 10 liradan alım yapması halinde tekellerin bu fiyatı 8 liraya kadar düşüreceğine vurgu yapıldı, TMO’nun fiyatı revize ederek 15 liradan fındık alması Yeni Gıda ve Tarım ve Hayvancılık Bakanı Eşref Fakıbaba’nın “Üretici kazansın ki üretim olsun, Üretim olmazsa gıda olmaz, gıda olmazsa yaşam olmaz” diyerek TMO’nun Giresun kalite fındığını 10.5, Levant kalite fındığı ise 10 liradan alacağını duyurduğu hatırlatılan açıklamada, “2016 yılı fındığı yılın son aylarında 13-14 liradan satılmıştı ve geçimlik tarım üretimi yapan fındık üreticilerinin çoğu zaten 2017 girmeden fındığını satmışlardı. TMO 4 ay önce 2016 yılı fındığını 10 liradan alacağını açıklamıştı. Böylece piyasa denilen şirketler çarkında 8 ile 10 lira arasında fiyat bulan fındığın fiyatı TMO’nun alacağı fiyat olan 10 lirada sabitlenerek tavan fiyat işlevi gördü” dendi.
5- 2016 yılı mahsulü ”Müstahsilden Tacire Satış” kabuklu fındık satışları fındık yetiştirilen yörelerdeki borsalarda tescil edilen miktar Temmuz 2017 sonu itibariyle (KG) (15 Ticaret Borsası Verileriyle); 456.652.399 Kg. Giresun: 46.880.940 Kg.dır. Buna rağmen 2016 mahsulünden 50 bin ton kabuklu fındığın, stok olarak elde kaldığı söylenmektedir. Bu arada 6736 Sayılı Kanun kapsamında stok affından bütün borsalarda 76.530.005 Kg. fındık tescillenmiştir. 2017 yılı mahsulünden Ekim ayı sonu itibariyle 459.122.249 Kg. tescil olmuştur (Giresun: 48.165.323 Kg.). Bu miktar toplam rekoltenin %68'ine denk gelmektedir.
6- Türkiye, dünya fındık üretiminin yüzde 68’ini tek başına karşılıyor. Son 10 yılın iç fındık ihracat ortalaması 245 bin tondur. Bunun karşılığı da 500 bin ton kabuklu fındık demektir. Yıllık ortalama 100 bin ton kabuklu fındık iç piyasada tüketiliyor. İhracat ve iç tüketim dahil, en az 600 bin ton kabuklu fındığa ihtiyaç vardır.
7- Türkiye, 2016-2017 fındık ihraç sezonunda 235.769 ton iç fındık ihraç ederek, karşılığında 1.882.254.562 dolar gelir elde etmiştir. Geçen sezonda ise 249.681 ton iç fındık ihraç ederek, 2.280.112.657 dolar gelir elde etmişti. İki sezonda elde edilen gelir ile ihraç miktarları arasındaki fark ortadır. 2015/16 Sezonuna Göre bu sezon miktarda -5,6 % gelirde -17,4 % azalış olmuştur. Yine sezonlar itibariyle son 10 yılda ihraç edilen fındıktan elde edilen gelirin yıllık ortalaması 1.850 milyon dolardır.
8- Yine Türkiye, 2016-2017 fındık ihraç sezonunda, ihraç edilen iç fındığın 16.976 tonunun (%7) 2015 yılı ürünü olduğu görülmüştür.
9- 2016 mahsulü kabuklu fındık fiyatlarına bakıldığında ise; bu yıl serbest piyasada fiyatlar Giresun kalite %50 randımanlı tombul kabuklu fındık ortalama net 13.00 TL/KG. ile sezona başlamış, sezon içerisinde fiyatlar 14,50 TL/KG. kadar yükselmiştir. Sezon sonu itibariyle fiyatlar bölgelere göre 8.50-9.50 TL/KG. arasında seyretmiştir. Bugün itibariyle 2017 yılı mahsulü Giresun kalite tombul kabuklu fındık 9.60-9.80 TL/KG., levant kalite kabuklu fındık 8.30-9.80 TL/KG. fiyattan işlem görmektedir.
10-Türkiye 2016 (01.01.2016-31.12.2016) yılında 227.556.378 KG. iç fındık ihracına karşılık 1.981.334.911 dolar gelir elde etmiştir. Bu fındığın %78 olan 177.207.563 KG. Karadeniz ve İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliğine üye 9 firma tarafından ihraç edilmiştir. Türkiye'nin ve dünyanın en büyük fındık alıcısı ve ihracatçısı olan İtalyan FERRERO şirketi 2013 yılında IF MarianoStellifer S.P.A’dan Türkiye ve İtalya’da fındık ticareti ile iştigal eden Stelliferi şirketlerini(STELLİFERI) devralmasıyla Türkiye’de fındık ticareti alanında da faaliyet göstermeye başlamıştır. Yine 2014 yılında tamamını satın aldığı Oltan Gıda’nın ismini de 2017 yılında “Ferrero Fındık İthalat İhracat ve Ticaret A.Ş.” olarak değiştirerek faaliyetlerine devam etmektedir. Ferrero, kendisine ait olan bu iki firma vasıtasıyla 2016 yılında 95.156.450 Kg. (%41,8) iç fındık ihracı gerçekleştirmiştir. Aldığı fındığın çoğunu kendisi işleyen Ferrero şirketinin yıllık cirosu ise 11,2 milyar dolardır. Bu sebeple Ferrero şirketi dünyadaki en büyük fındık alıcısı ve ihracatçısı olan şirkettir. İtalyan Ferrero şirketi, dünyanın 20’den fazla ülkesinde, ana hammaddesi fındık olan, Nutella, Kinder gibi markalar ile çikolata ve benzeri ürünler üretmektedir. Manisa’da da bir üretim fabrikası vardır. Türkiye’de fındık fiyatını tek başına etkileyebilecek, fındık fiyatını manipüle edebilecek bir güce erişmiştir. Bunun yanında 2011 yılında Türkiye'nin en büyük fındık ihracatçılarından Progida'yı da; Singapur merkezli küresel tarımsal ürün ve gıda muhteviyatı imalatçısı OLAM International satın aldı. 2016 yılındaki iç fındık ihracatındaki payı % 9,7 (22.175.530 Kg.) olan Progıda’nın; Ferrero’nun ihracattaki payı olan %41,8 ile toplandığında, her iki şirketin ihracat payları (%51,5) yüzde elliyi geçmektedir. Bu iki firmanın yurt içi pazar paylarını da bu oranlara ilave ettiğimizde; piyasadaki pazar paylarının % 65-70 oranlarına çıktığı görülecektir. 2017 mahsulü için Ferrero'nun kabuklu fındık alım fiyatını kilogram başına 9 lira 25 kuruş olarak uygulayacağını alıcılarına bildirdiği ifade ediliyor.
11-Giresun Ziraat Odası başkanı olarak görev yapan Nurittin Karan fındık ihracatı konusundaki açıklamasında; 2015 ve 2017 yıllarına değinen başkan, bu yıllarda ihraç edilen fındık miktarlarının nerede ise aynı olduğu belirtti. 2015 Eylül ayı rakamlarını açıklayan Karan, bu ayda Türkiye’den 28 bin 298 ton fındık ihracatı yaptığını söyledi. Bunun karşılığında elde edilmiş olan gelirin 295 milyon dolar olduğunun bilgisini veren başkan; Türkiye'nin bu sezon içerisinde 28 bin 111 ton fındık ihracatı gerçekleştirdiğini ve bundan da 187 milyon 458 bin dolar gelir elde ettiğini vurguladı. İhraç miktarlarının aynı olmasına rağmen, elde edilen gelir kaybının 100 milyon doların üzerinde olduğunu ifade etti.
12- 2016 yılında toplam fındık ve mamulleri ihracatımızın yüzde (%78) dokuz ülkeye yapılmıştır. Yapılan ihracatın yüzde (%45) iki ülkeye yapılmıştır. İlk iki sırada; İtalya yüzde (%23) birinci, Almanya yüzde (%22) ile ikinci sırada yer almıştır.
13- Türkiye’de dekar başına üretim ABD ve Gürcistan gibi üretici ülkelerden daha düşüktür. Türkiye’de 5 yıllık dönemde (2012-2016) dekara fındık verimi 77 kg’dır. FAO’ya göre 2010-2014 yılları arasında dekara fındık verimi Türkiye’de 107 kg. iken ABD’de 285 kg, Gürcistan’da 184 kg, İtalya’da 151 kg ve İspanya’da 110 kg’dır. Türkiye’nin fındık veriminde yıllara göre önemli dalgalanmalar da görülmektedir. İklim şartları, gerekli kültürel işlemlerin yeterince yapılmaması ve fındık bitkisinde görülen periyodisite gibi etkenler verimdeki dalgalanmayı artırmaktadır. Fındık bahçelerinin genelde yaşlı olması, ocakların ise sık dikili olmasından dolayı Trabzon, Giresun ve Ordu illerindeki verim seviyesi; Kocaeli, Sakarya ve Düzce illerinin verim seviyesine göre daha düşüktür. Sakarya ve Düzce illerindeki üreticilerin işletme büyüklükleri ve verim düzeylerinin daha yüksek olması nedeniyle bu bölgedeki dikim alanları hızla artmaktadır.
14-TMO FINDIK ALIMLARINA DEVAM EDİYOR . 19.12.2017
Alım Fiyatlarımız; Giresun kalite 10.50 TL/Kg – Levant kalite; 10.00 TL/Kg'dır.
Bugün itibariyle 76.461 üreticiden 136.889 ton fındık satın alınmıştır. Ürün bedeli olarak üreticilerimize 1.304.320 bin TL. ödeme yapılmıştır.
Üreticiler randevularını www.tmo.gov.tr internet adresinden ve alım noktalarından alabilirler. TMO’ya fındık satacak üreticilerin dekar başına teslim edeceği ürün miktarı 130 kg’a çıkarılmıştır. Fındık alımlarında uygulanan çürük oranı %3’ten %5’e, çatlak oranı %2’den %7’ye çıkarılmış, asgari randıman oranı % 40’dan % 37’ ye düşürülmüştür.
Tüm-Köy-Sen Giresun Temsilcisi Orhan Kara