Sayfayı Yazdır | Pencereyi Kapat | Resimleri Göster
Açıklama:
Kategori: Köşe Yazarları
Eklenme Tarihi: 11 Haziran 2017
Geçerli Tarih: 19 Nisan 2024, 07:10
Site: Görele Sol Platformu
URL: http://www.gorelesol.com/yazar.asp?yaziID=24353
FINDIK SEKTÖRÜNDE SON DURUM -8-
Hükümetçe “Yeni Fındık Stratejisi” ile uygulamaya konulan alan bazlı gelir
desteği ödemesine 2017 yılında da devam kararı alındı. Gıda, Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı açıklamasında; Alan bazlı destekler kapsamında fındık
üreticilerine yapılan alan bazlık destek tutarı artırılmadı. Geçen yıl olduğu
gibi 2017 üretim yılı için dekar başına 170.TL. ödeme yapılacak.
DESTEKLEME ALIMLARI
1-
1-Hükümetçe yapılan açıklamada; “fındık
üreticilerinin pazarlama sorunlarının ortadan kaldırılması ve piyasanın
düzenlemesi amacıyla 24 Nisan 2017 tarihinde TMO vasıtasıyla fındık alımlarına
başlanacaktır”. Denilmiştir. Aynı tarihte Giresun
kalite kabuklu tombul fındık %50 randımanlı 10,50 TL/KG. ,levant kalite kabuklu
tombul fındık %50 randımanlı 10,00 TL/KG. fiyatı üzerinden alımlara
başlanmıştır. Daha öncede 2006/10865 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararı ile Toprak Mahsulleri Ofisi’ne fındık alım görevi verilmişti. Bu görev
kapsamında; 2006, 2007 ve 2008 tarım dönemlerinde, toplamda 694 bin ton alım
gerçekleştirilmiş olup karşılığında net 2,83 milyar TL ödemede bulunulmuştu.
2009/15202 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Yeni Fındık Stratejisi uygulamaya
konularak TMO’ya verilmiş olan fındık alım görevi 2009 yılından itibaren
sonlandırılmıştı.
TMO'nun Fındık Alımına İlgi
Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu
Üyesi Arslan Soydan, hafta başından fındık alımına başlayan Toprak Mahsulleri
Ofisinin (TMO) Ordu ilinde 4 günde yaklaşık 30 ton fındık alımı yaptığını
açıkladı.
Serbest piyasadaki fiyat dengesizliğine müdahale
etmek amacıyla Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı talimatıyla TMO tarafından
başlatılan fındık alımlarına üreticinin ilgi gösterdiğini belirten Arslan
Soydan, randevu alımlarının da halen sürdüğünü belirtti. Soydan, “TMO Ordu’da
son 4 günde yaklaşık 30 ton fındık alımı yaptı. Halen 135 kişiye 180 ton fındık
alımı için randevu verildi. Bu sayı giderek artabilir” dedi.
Soydan,
TMO’nun dekar başına 40 kilogram fındık alım miktarını da 65 kilograma
çıkardığını da belirterek, bu durumun üreticiyi rahatlattığını belirtti.
Soydan ayrıca, müdahale alımları öncesinde
fındık fiyatının serbest piyasada 9,25 TL’ye kadar düştüğünü de hatırlatarak,
“Serbest piyasada fındık fiyatı halen 9,25-9,50 TL aralığında bulunuyor. TMO
ise 10 TL’den alım yapıyor. Üreticilerimiz serbest piyasaya karşı ürünlerini
TMO’ya vermek için randevu alımlarına hız verdi” diye konuştu.
2- 12.07.2016 tarihinde Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik,
Bakanlıkta düzenlediği toplantıda, fındığın özellikle Karadeniz bölgesinin
temel geçim kaynağı olduğunu, Türkiye'de 702 bin hektar alanda fındık
yetiştirildiğini; Son 6 yıllık dönemde ortalama fındık üretimimizin yıllık 550
bin ton civarında olduğunu; Ülkemizin dünya fındık üretiminin yüzde 68'i
gerçekleştirdiğini ve tarımsal ürün ihracat gelirlerimizin yaklaşık yüzde
15'ini fındığın oluşturduğunu, fındık üretimine izin verilen 16 ilde Fındık
Rekolte Tahmin Komisyonları tarafından Haziran ayı içerisinde çotanak sayımına
göre yapılan çalışma sonucunda; 2016 yılı fındık rekoltesinin 468 bin ton
olduğu ifade edilmiştir. İlerleyen
süreçte revize edilen bu rekolte 07.02.2017 tarihinde TUİK tarafında 420
bin ton olarak düzeltilmiştir.
2017 YILI FINDIK REKOLTESİ TAHMİNİ
3-
Fındık sektöründe her yıl yaşanan
rekolte tartışmasının önüne geçiliyor. Her yıl haziran ve temmuz aylarında
TZOB, Karadeniz Fındık Mamulleri İhracatçılar Birliği, Fiskobirlik, Gıda Tarım
ve Hayvancılık Bakanlığı ve TÜİK tarafından ayrı ayrı ve farklı rakamlarla
açıklanan ve büyük spekülasyonlara sebep olan “tahmini fındık rekolte”sini
bundan sonra sadece bakanlık açıklayacak denmesine rağmen; Uluslararası Sert Kabuklu ve Kuru Meyveler Konseyi (INC)’nin
Hindistan’ın Chennai kentinde yapılan 36.Kongresi’nde “Türkiye’nin 2017 yılı
kabuklu fındık rekoltesi 670 bin ton olarak açıklandı. Bu sezondan devredecek
50 bin ton ile birlikte fındık arzı 720 bin ton olacağı” ifade edildi.
4- 2016 yılı mahsulü ”Müstahsilden Tacire Satış” kabuklu fındık satışları
fındık yetiştirilen yörelerdeki borsalarda tescil edilen miktar Nisan 2017 sonu
itibariyle (KG) (15 Ticaret Borsası Verileriyle); 401.926.663 Kg. Giresun: 40.664.147
Kg.dır. Buna rağmen 2015 mahsulünden 80 bin ton kabuklu fındığın, stok olarak
elde kaldığı söylenmektedir. Bu arada 6736 Sayılı Kanun kapsamında stok
affından bütün borsalarda 75.530.005 Kg. fındık tescillenmiştir.
5- Türkiye, dünya fındık üretiminin yüzde 68’ini tek başına karşılıyor. Son 10
yılın iç fındık ihracat ortalaması 246,6 bin tondur. Bunun karşılığı da 500-510
bin ton kabuklu fındık demektir. Yıllık ortalama 100-120 bin ton kabuklu fındık
iç piyasada tüketiliyor. İhracat ve iç tüketim dahil, en az 600 bin ton kabuklu
fındığa ihtiyaç vardır.
6- Türkiye, 2016-2017 fındık ihraç sezonunda Mayıs 2017 sonu itibariyle 189.992
ton iç fındık ihraç ederek, karşılığında 1.552.953.578 dolar gelir elde
etmiştir. Geçen sezon aynı tarih itibariyle 201.203 ton iç fındık ihraç
edilerek, 1.889.071.366 dolar gelir elde edilmiştir. İki sezonda elde edilen
gelir ile ihraç miktarları arasındaki fark ortadır. 2015/16 Sezonuna Göre bu
sezon miktarda -5,6 % gelirde -17,8 % azalış olmuştur.
7- Yine Türkiye, 2016-2017 fındık ihraç sezonunda, ihraç edilen iç fındığın
16.874 tonunun (%9) 2015 yılı ürünü olduğu görülmüştür.
8- 2016 mahsulü kabuklu fındık fiyatlarına bakıldığında ise; bu yıl serbest piyasada fiyatlar
Giresun kalite %50 randımanlı tombul kabuklu fındık ortalama net 13.00 TL/KG. ile sezona başlamış, sezon içersinde
fiyatlar 14,50 TL/KG. kadar yükselmiştir. 09.06.2017 tarihi itibariyle
bölgelere göre fiyatlar 9,00-10,00 TL/KG. arasında seyretmektedir.
9-
10- 2016 yılında toplam fındık ve mamulleri ihracatımızın yüzde (%78) dokuz
ülkeye yapılmıştır. Yapılan ihracatın yüzde (%45) iki ülkeye yapılmıştır. İlk
iki sırada; İtalya yüzde (%23) birinci, Almanya yüzde (%22) ile ikinci sırada
yer almıştır.
11-
Türkiye’de dekar başına üretim ABD ve Gürcistan gibi üretici ülkelerden daha
düşüktür. Türkiye’de 5 yıllık dönemde (2012-2016) dekara fındık verimi 77
kg’dır. FAO’ya göre 2010-2014 yılları arasında dekara fındık verimi Türkiye’de
107 kg. iken ABD’de 285 kg, Gürcistan’da 184 kg, İtalya’da 151 kg ve İspanya’da
110 kg’dır. Türkiye’nin fındık veriminde yıllara göre önemli dalgalanmalar da
görülmektedir. İklim şartları, gerekli kültürel işlemlerin yeterince
yapılmaması ve fındık bitkisinde görülen periyodisite gibi etkenler verimdeki
dalgalanmayı artırmaktadır. Fındık bahçelerinin genelde yaşlı olması, ocakların
ise sık dikili olmasından dolayı Trabzon, Giresun ve Ordu illerindeki verim
seviyesi; Kocaeli, Sakarya ve Düzce illerinin verim seviyesine göre daha
düşüktür. Sakarya ve Düzce illerindeki üreticilerin işletme büyüklükleri ve
verim düzeylerinin daha yüksek olması nedeniyle bu bölgedeki dikim alanları
hızla artmaktadır.
12- Fındıkta külleme zararı 300 milyon dolar
İstanbul Fındık ve Mamulleri İhracatçılar Birliği
(İFMİB), Türkiye’nin üretim ve ticaretinde dünya lideri olduğu fındıkta külleme
hastalığı ile mücadele konusunda bilgilendirme toplantısı düzenledi.
Türkiye 15 yıl öncesinde dünya fındık üretiminin yüzde 85’ini
karşılarken, şimdilerde bu oranın yüzde 65’e düştüğünü belirten İstanbul Fındık
ve Mamulleri İhracatçılar Birliği (İFMİB) Başkanı Ali Haydar Gören, “Buna yol
açan etkenlerden külleme hastalığı nedeniyle 2016 yılında 100 bin ton
civarında, yani yaklaşık 300 milyon dolar kayıp yaşadık” dedi.
Türkiye’de fındık üretimi yapılan 700 bin hektar
alanın yüzde 80’inde külleme ile mücadele gerekiyor. Külleme ile mücadelede
ilaçlama ve işçilik maliyeti dönüm başına 45 TL. Yani külleme ile mücadelenin
toplam maliyeti yaklaşık 250 milyon TL civarında.”
Fındıkta külleme hastalığı nedir?
Külleme hastalığı hakkında da bilgiler veren İFMİB
Başkanı Gören, “Külleme bir tür mantar hastalığı. Mantar hastalığının fındık
yaprakların üzerinde oluşturduğu küf nedeniyle ürünün oluşumu esnasında hem
kalitesinde hem de rekoltesinde bir düşüş oluyor. Soruna çözümler bulunması
hususunda, Fındık Araştırma Enstitüsü başta olma üzere Gıda Tarım ve
Hayvancılık Bakanlığı, ziraat odaları, kurum ve kuruluşların destekleri ile
önemli çalışmalar söz konusu” diye konuştu.
Tüm-Köy-Sen Giresun Temsilcisi Orhan Kara