Sayfayı Yazdır | Pencereyi Kapat | Resimleri Göster
Açıklama: Doç.Dr.Şafak Nakajima yazdı
Kategori: Sağlık-Beslenme
Eklenme Tarihi: 14 Ocak 2015
Geçerli Tarih: 29 Nisan 2024, 17:58
Site: Görele Sol Platformu
URL: http://www.gorelesol.com/haber_detay.asp?haberID=20249
DÜŞÜNCE TUZAKLARI - Doç.Dr.Şafak Nakajima
Bazı düşüncelerimiz bize çok doğru ve mantıklı görünseler
de,aslında gerçeği temsil etmezler.
Olumsuz duyguları tetikler; kendimizi kötü hissetmemize yol
açarlar.
Bu tür düşünceler,tuzaklarla doludurlar; ya da diğer bir değişle,tuzaklı düşüncelerdir.
Eğer tanımayı başarırsak, onları olumluları ile
değiştirebilir ve zamanla daha dengeli, gerçekçi ve huzurlu hayatlar
sürebiliriz.
Gelin şimdi,bu düşünce tuzaklarından bazılarına, yakından
bakalım:
• Filtreleme: Bir konuda veya olayda, tüm olumlu unsurları
atıp sadece olumsuzlara odaklanmaktır. Mükemmel bir sunum yaptığı halde,
birinin yaptığı küçük bir eleştiri nedeniyle kendini kötü hissetmek, buna bir
örnektir.
• Siyah-Beyaz – Kutuplu düşünme: Her şey ya iyidir ya kötü;
ya güzeldir ya çirkin; ya başarılıdır ya başarısız. Hayatın zıtlıklar değil,
sayısız ara tonlardan oluştuğunu görememektir. Çok değer verilen bir kişinin
tek bir hatası nedeniyle değersizleşmesi, kutuplu bir düşüncedir. O kişi ya muhteşemdir,
ya da berbat birisi.
• Aşırı Genelleme: Tek bir bulguya bakıp veya yeterince
deneyim sahibi olmaksızın, bir konuda kesin sonuca varma eğilimidir. Bir iş
görüşmesinde başarısız olunduğunda, artık işverenler tarafından asla
beğenilmeyeceğine, hiç bir zaman iş bulamayacağına inanmak gibi.
• Etiketleme: Kişinin, kendisinin veya başkalarının bir
davranışına bakarak, onun kişiliği veya tutumu hakkında kesin hüküm vermesidir.
Arkadaşlarıyla bir kez akşam yemeğine çıkan çocuklu yakınını, ‘’sorumsuz anne’’
olarak nitelendirmek veya annesine uğramak yerine eşiyle sinemaya gittiği için
kendisini beş para etmez bir evlat olarak tanımlamak, etiketleme örnekleridir.
• Akıl Okuma: Karşısındaki zihninden geçenleri tahmin etmeye
dayanan bir düşünce tuzağıdır. Duygu ve davranışlar, bu tahmine göre
şekillenir. ‘’Onun yanında satıcıyla pazarlık ettim; benim basit bir insan
olduğumu düşünüyor!’’
• Kişiselleştirme: Etrafındaki olaylar veya kişilerle
ilgili, kişisel bağlantılar kurulur. Örneğin, koridorda karşılaştığı iş
arkadaşının keyifsiz görünmesinden, kendisinin onu kızdırdığı gibi bir sonuca
ulaşır.
• Kontrol yanılsaması: Kişi, başkalarının acı ve
mutluluklarından, kendisinin sorumlu olduğuna inanır. Bir doktor, ağır bir
hastalık sonucu, her tür doğru tedaviye rağmen hastasının kaçınılmaz ölümünden
kendisini sorumlu tutabilir. Kişi, aile toplantısında çok fazla gülüp
eğlenilmemesini, kendisinin yeterince çaba sarf etmemesine bağlayabilir.
Bu listeye, ''hep haklı çıkmak,'' ''başkalarının
davranışlarını baskı yoluyla değiştireceğine inanmak'' gibi, başka düşünce tuzakları
da eklenebilir, elbette.
Onları öğrenip tanımak, haklı kanıt ve temelleri olup olmadığını sorgulamak, hayatta her şeyin göreceli olduğu gerçeğini kabullenip, siyah-beyaz keskinliğinde düşünmekten kaçınmak, başkalarının düşüncelerine kulak vermek, tuzaklı düşüncelerin kendimize ve başkalarına verdiği zararın üzerine düşünüp, bu zararları vermekten vazgeçmek için çaba göstermek,daha verimli ve mutlu hayatlar sürdürmemize yardımcı olacaktır.
Doç.Dr.Şafak Nakajima