Fiskobirlik Gitti Ferrero geldi

FİSKOBİRLİK gitti Ferrero geldi

CHP üç gün önce çıktığı fındıkta adalet yürüyüşünü tamamladı.

Yol boyu konuştuğumuz köylüler ve üreticiler, Ferrero’dan yakınıp durdu. Peki Ferrero, Türkiye’de nasıl bu kadar güçlendi?

Ordu’da başlayan Fındık için Adalet yürüyüşü Giresun’da sonlandı. 45 kilometre yol boyunca çiftçiler, köylüler, Cumhuriyet Halk Partisi yetkilileriyle birlikteydik. Üreticiye sorunlarını, CHP yetkililerine çözüm önerilerinin ne olduğunu sorduk.

Karadeniz’de fındık üreticisi, 1994’te başlayan süreç ve özelleştirmelerle birlikte şirketlerin insafına bırakılmış. AKP iktidarıyla başta Fiskobirlik ve diğer 13 ayrı birliğin yavaş yavaş fındık sektöründe devre dışı bırakılmasıyla birlikte piyasada tekelleşen Ferrero isimli İtalyan şirket, dünyanın yüzde 70 fındık sahasına sahip Karadeniz’de piyasayı ele geçirmiş.

Üretici, ürettiği mahsulü depolama alanına sahip değil. Fiskobirlik’in her kentte bulunan depolama alanları, birlik devre dışı bırakıldığı için kullanılamıyor. Depolama alanı olmayan üretici fındığı hızla elinden çıkarmak zorunda olduğuiçin düşük fiyata razı oluyor. Yekililere göre Firkobirlik depoları ise kentlerde atıl durumda.

Ürettiği ürüne sezon başında taban fiyat alamayan ve hasat sonrası depolayamayan üretici fındıkta tekelleşen Ferrero’ya bu mahsulü çok düşük fiyatlarla vermek zorunda kalıyor.

'Amaç üreticiyi toprağından kaçırmak'

Çiftçilerden bir kısmı Eylül başında bu yılki mahsulünü Ferrero şirketine satmış. Daha doğrusu satmak zorunda kalmış. Hem de geçen yıldan bile düşük bir fiyata. Önümüzdeki yıla dair de umudu olmayan fındık üreticisi, alternatif gelir kaynakları arayışında ve Cumhuriyet Halk Partisi’nin başlattığı bu yürüyüşü geç kalmış bir yürüyüş olarak değerlendiriyorlar.

'KİMSE MASUM DEĞİL'

CHP tarım politikalarından sorumlu Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu, muhalefet partisi olduklarını belirterek CHP’nin geçen yıldan hazırladığı fındıkta çözüm önerileri raporunu bizimle paylaşıyor (CHP Tarım Raporu) ve sorumluluğu iktidara yüklüyor ama köylülere göre bu denklemde kimse masum değil.

CHP Giresun İl Başkanı Necati Tığlı’nın babasının fındık bahçesini İtalyan tekel şirketi Ferrero’ya örnek bahçe olarak sunmasından ve Giresun Belediyesi'nin geçtiğimiz yıl Ferrero'yu makamında ağırlamasından rahatsızlar.

CHP yönetiminde olan Giresun Belediyesi, geçtiğimiz yıllarda Ferrero şirketi vasıtasıyla İtalya’nın Alba kenti ile kardeş şehir ilan edilmiş. Belediye Başkanı Maurizio Marello, İtalya’nın eski Türkiye Büyükelçisi ve Ferrero Genel Müdürü Carlo Marsili, Fındık Derneği Başkanı Flavio Borgna ve beraberindeki heyetin Giresun gezisinde ev sahipliğini Belediye Başkanı Kerim Aksu yapmış. Kenti ve fındık piyasasını İtalyan’lara gezdiren CHP’li Belediye Başkanı heyeti Giresun’da ağırlamış ve 2017 Mart’ında yapılan toplantıda işbirliğinin süreceğini belirtmiş.

Olayı CHP’li Giresun Belediye Başkanı Kerim Aksu’ya soruyoruz. Aksu, görünen ile gerçeğin arasındaki farkları sıralıyor. Ferrero’nun fındık müşterisi olduğunu doğruluyor ancak Giresun’u ya da fındık üreticisini Ferrero’ya mahkum eden anlayışın, hükümet politikasının sorgulanması gerektiğini anlatıyor.

Alba kenti ile kardeş kent olmaları yönünde bakanlığın bir tavsiyesi olduğunu anlatıyor Aksu. Ferrero’nun Giresun’a fındık borsasının açılışı için geldiğini ve kendisinin de nezaket kuralları çerçevesinde gelen heyet ile görüştüğünü vurguluyor:

“Belediyeler fındık alıp satmaz. Dolayısıyla buradaki muhatapları ben değilim. Fındık borsası başkanı, ticaret odası başkanı ile de görüştüler. Fındığın fiyatını belirleyen kurumlar bunlar sonuçta. Bilhassa borsa… Siz en iyi müşterinize defol git diyemezsiniz. Oturup konup anlaşarak malınızın değerini anlatmanız daha doğru.”

Ve olayın bam teline değiniyor.

"Asıl tarımda Fiskobirliği devre  dışı bırakan hükümete bakalım." diyor ve Fiskobirliğin devredışı bırakılmasıyla birlikte piyasanın Ferrero’ya teslim edildiğini söylüyor.

“Bana göre o yapı bilinçli lağvedilmeye çalışıldı” diyor Aksu:

"Ferrero düşmanlığını bırakalım, o fındığın en önemli müşterisi. Fiskobirliğin devre dışı bırakılmasıyla ferrero fiyat belirliyor. Siz en iyi müşterinize defol diyorsunuz. Ferrero'ya taban fiyat vermeyen iktidar özel şirketi suçlıyor. İtalya'da fındık 4 euro bizde 2. Bunu şirket yapmaz iktidar yapar."     

İl Başkanı'nın bahçesinin Ferrero’ya kiralanmasının ise speküle edildiğini belirten Aksu: “Ferrero bugün Türkiye’de arazi almaya başladı” diye devam ediyor:

“O bahçe İl Başkanı'nın Babasının ve arkadaşımız il başkanı olmadan yapılmış bir şey. Fındık ekiminde iyi tarım uygulaması için kullanılıyor. Yani bin dönümde 100 kilo fındık alıyorsanız bunu nasıl 300 kiloya çıkarabiliriz diye yapılan bir uygulama. Bunlar basit şeyler. Üretici asıl şunu sormalı; ben malımı neden ucuza veriyorum. Ferrero’yu buraya kim soktu? Fiskobirlik’i kim kaldırdı?”

Yürüyüş boyunca da bu politikaların üreticiler tarafından eleştirilmesine tanık olduk. Başkan Aksu'nun geçmişte İtalyan ekibine birlikte fındık bahçesi gezdirdiği Giresun Fındık Borsası Başkanı Temel Yanıkoğlu da Ordu-Giresun Fındık yürüyüşünü basın açıklaması ile eleştirdi.

Yanıkoğlu, bunun siyasi bir yürüyüş olduğunu savunarak yerel kurumlara, köylülere ve muhtarlara kısa mesajlarla Fındık için Adalet mitingine katılmaması çağrısı yaptı. Bunun üzerine Salı akşamı muhtarla toplantı yapan CHP heyeti ve yürüyüş tertip komitesi, yürüyüş ve mitinge neden katılmaları gerektiği konusunda yerel platformları ikna etmeye çalıştı.

Basına kapalı yapılan toplantıda taraflar sorunlarını dile getirdi. CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel’in de katıldığı toplantıda çiftinin sorunlarına destek sözü verildi.

ZAPSU’NUN ZAPT ETTİĞİ FINDIK PİYASASI BİR DAHA DÜZENE GİRMEDİ

Bu süreçten önce 2005 – 2008 döneminde dönemin Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın başdanışmanı Cüneyt Zapsu’nun Fiskobirlik’i devre dışı bırakıp Toprak Mahsulleri Ofisi aracılığıyla fındıkta rant çalışmalarını başlattığı basına yansımış. TMO’nun devreye girmesiyle burada Zaptu başta olmak üzere iktidar kanadı kendine bir rant alanı oluşturmuştu. TMO eliyle fiyatı düşürülen fındık üretici tarafından özel şirket olan Ferrero’ya satılmak zorunda kalmış böylece alanı ele geçiren İtalyan şirket, devlet, muhalefet ve sermaye işbirliğiyle fındığı değersizleştirerek, köylüyü topraksız kalma riskiyle karşı karşıya getirmiş.

Belediye Başkanı Aksu da buna dikkat çekiyor: “TMO’nun devreye girmesi yanlıştı. Çünkü ülkemiz çok ciddi zarar etti, 3 milyar gibi bir zarar. TMO’nun tekrar depolar kiralaması, yeni elemanlar alması falan… Oysa Fiskobirlik’e 250-300 milyon destek sağlansaydı bu iş çok daha kolay olurdu.”

Yani fındık üreticisi Ferrero’ya mahkum olmaz, fındık fiyatı da Türkiye’de belirlenirdi. Dünya fındık üretiminin yüzde 75’ine sahip Türkiye, bu işi İtalya’ya kaptırmazdı.

Haber : Fatma Yörür