Kurbanda salgın tehdidi

Kurbanda salgın tehdidi

Doğu’da 'Afrika hastalığı', Trakya ve Marmara’da ise 'mavi dil' hastalığının yayılması endişe yarattı.

Yaklaşan Kurban Bayramı öncesinde Doğu Anadolu'da özellikle Erzurum ve çevresinde görülen “Afrika hastalığı” ve hastalıktan ari bölge ilan edilen Trakya ile Marmara Bölgesi’nde “mavi dil” hastalığının yayılması büyük endişeye neden oldu. Hastalıklar nedeniyle birçok ilde hayvan hareketleri durdurulurken, hastalığın görüldüğü çok sayıda köy ve mahalle de karantinaya alındı. Uzmanlara göre, bu hastalıklar büyük ölçüde ithal ya da sınırlardan kaçak olarak ülkeye sokulan hayvanlardan yayılıyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nın salgını önlemek için aşılama çalışmalarına hız vermesine rağmen hastalık yayılıyor. Bakanlık yetkilileri, alınacak kurbanlıklarda mutlaka aşı yapılan hayvanların tercih edilmesi konusunda uyarıda bulunuyor.

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada mavi dil hastalığının Balkanlardan yayıldığı belirtilerek şu görüşlere yer verildi: “Mavi dil hastalığı ilk olarak 30 Mayıs 2014 tarihinde Yunanistan’da, daha sonra 15 Temmuz 2014 tarihinde Bulgaristan’da çıkmıştır. Yunanistan ve Bulgaristan’da görülen hastalık, İtalya ve Romanya’ya da yayılmıştır. Sivrisineklerle bulaşan mavi dil hastalığı 12 Ağustos’ta ülkemizde Kırklareli ili, Kofçaz ilçesi, Karaabalar köyünde görülmüştür. Mavi dil hastalığına karşı Etlik Veteriner Kontrol Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından aşı üretilmektedir. Mavi dil hastalığının yayılmasının engellenmesi için Marmara bölgemizde bulunan toplam 980 bin baş küçükbaş hayvan aşılanmıştır. Hastalıkla mücadele amacı ile aşılamanın yanında, kordon ve karantina tedbirleri uygulanmakta, sivrisinek mücadelesi yapılmaktadır. Kocaeli ilinde görülen Mavidil hastalığı ile ilgili olarak, resmi kayıtlarımıza göre 8 küçükbaş hayvanın öldüğü tespit edilmiştir. Kocaeli’nde görülen hastalık mihrakları ve çevrelerinde bulunan 9 bin küçükbaş hayvan aşılanmış olup, risk bazlı aşılamalar devam etmektedir. Bakanlığımız tarafından hastalıkla ilgili tüm tedbirler alınmış olup hastalık mihraklarında kordon ve karantina uygulanmaktadır.”

Marmara ve Trakya’da yayılıyor

Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da belirtildiği gibi mavi dil hastalığı ilk olarak 12 Ağustos’ta Kırklareli’nde görüldü. Daha sonra özellikle Trakya ve Marmara Bölgesi’nde yayıldı. Çanakkale’nin Biga ilçesinde küçükbaş hayvanlarda görülen mavi dil hasatlığı nedeniyle Gündoğdu, Dikmen, Kozçeşme ve Ambaroba köyleri merkezli 14 köy koruma bölgesi, 73 köy gözetim bölgesi olmak üzere toplam 87 köy karantinaya alındı. Hayvancılık işletmelerindeki hasta hayvanlardan alınan kan numuneleri İstanbul Pendik Veteriner Kontrol Araştırma Enstitüsü’ne gönderildi. Karantina önlemleri çerçevesinde bu köylerdeki büyükbaş- küçükbaş hayvan giriş ve çıkışı karantina kaldırılana kadar yasaklandı. Biga Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü koruyucu aşı çalışmalarını sürdürürken üreticileri hastalık konusunda bilgilendirerek uyarıyor.

Kocaeli'nde 5 ilçe karantida

Mavi dil hastalığı nedeniyle Kocaelinde 5 ilçede 10 mahalle karantinaya alındı. Kocaeli Valiliği’nden yapılan açıklamaya göre, Gebze İlçesi Tepemanayır, Ahatlı, Yağcılar mahalleleri, Kandıra ilçesi Pirceler ve Kurtyeri mahalleleri, Derince ilçesi Karagöllü/Bıçakçılar ve Çavuşlu/Çal mahalleleri, Kartepe ilçesi Ketenciler mahallesi, İzmit ilçesi Akmeşe/Sultaniye ve Zeytinburnu mahalleleri olmak üzere 7 mihrak ve 10 mahallede hayvanlarda görülen genel hastalık şüphesi üzerine İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünce acil kaydıyla görülen yerlerde çalışmalara başlandı. Valilik açıklamasında şöyle deniliyor: “Pendik Hayvancılık Araştırma Enstitüsü’nden uzman istenmiş numuneler alınmış ve hastalık mavi dil hastalığı olarak teşhis edilmiş ve hastalıkla ilgili aşağıdaki tedbirler alınmıştır. Öncelikle hastalık görülen mahallere giriş çıkışlar yasaklanmış ve ikinci bir emre kadar karantina uygulanmaktadır. Köylerde mavi dil hastalığı hakkında bilgilendirme çalışmaları devam etmektedir. Mavi dil hastalığına karşı aşılama faaliyetlerine devam edilmekte, gebe ve hastalık bulaşmış hayvanlara aşılama yapılmamaktadır.”

Bursa Orhangazi’ye bağlı Mahmudiye Mahallesi’nde mavi dil hastalığının tespit edilmesi üzerine bölgedeki hayvancılık işletmeleri ilaçlanırken aşılama çalışmalarına başlandı.

Erzurum’da Afrika hastalığı

Trakya ve Marmara Bölgesi’nde mavi dil hastalığı yayılırken, Doğu Anadolu’da özellikle Erzurum ve çevresinde ise ilk olarak temmuz ayında Afrika hastalığı (nodüler ekzantami) görüldü. Temmuz ayı itibariyle, Erzurum’da başta Aziziye ilçesi olmak üzere Aşkale ve Karaçoban ilçeleri mahalle ve köylerinde sığırlarda görülen Afrika hastalığı nedeniyle ilde hayvan hareketleri durdurulurken tüm ilçelerde hayvan pazarları ilaçlandı. Erzurum Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Kurban Bayramı öncesi Afrika hastalığı nedeniyle 200 bin hayvanı aşıladı. Bugüne kadar 500’e yakın hayvanın hastalık sonucu öldüğü tahmin ediliyor. Kurban Bayramı öncesinde Erzurum’da aşı yapılmadan hayvanların kurbanlık olarak sevkine izin verilmiyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü yetkilileri, kurban almak isteyenlerin hayvan alırken mutlaka aşı yapılan hayvanları tercih etmeleri konusunda uyarıyor.

İnek yarışması iptal edildi

Edirne’nin Havsa ilçesinde yapılan 14. Havsa Tarım Aletleri ve Hayvancılık Festivali kapsamında yaklaşık 10 yıldan beri yapılan “damızlık inek yarışması” mavi dil hastalığı nedeniyle iptal edildi. Edirne Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Başkanı Tuncay Aytın festival öncesi yaptığı açıklamada yarışmanın iptalini şu sözlerle açıkladı:

Yetiştiriciler endişeli

“Havsa Belediyesi bünyesindeki Havsa Hayvan Pazarı bile mavi dil hastalığı nedeni ile kapalıyken, Edirne’nin 50’den fazla köyünde karantina varken, biz yarışma için kimden, nasıl hayvan toplayacaktık? Hangi yetiştirici gözünün içine baktığı, geçim kaynağı olan hayvanlarını getirirdi? Yarışma için işletmelerdeki en değerli hayvanlar seçildiği için, bu hastalık ve karantina ortamında üyemiz odaklı düşündüğümüzde yarışma yapmamız imkansızdı. Bu yıl yarışma yapamayacağız /yapmayalım derken bizimki şahsi bir tavır değil, yetiştiricilerimizi ve hayvanlarımızı düşündüğümüz, her şeyden önemlisi var olan bir hastalıktan dolayı alınmış bir karardır.”

Kurban Bayramı öncesi hayvancılığı tehdit eden hastalıklar hayvan yetiştiricilerini endişelendiriyor. Bir çok hayvan pazarında ve ilde hayvan hareketlerinin durdurulması kurbanlık hayvanların tüketiciye ulaşmasını da olumsuz etkiliyor. Yetiştiriciler son yıllarda her kurban bayramı öncesinde hastalık ve benzeri bir olayla fiyatların aşağı çekildiğini belirterek, “Bir yıl boyunca bu bayramı bekliyoruz. Tam hayvan satacağımız dönemde hastalık ortaya çıkıyor. Hayvanlarımızın değeri düşüyor. Tüketici kurbanlık almada çekimser davranıyor. Yaşananlar kurbanlık satışını azaltacak. Yine emeğimizin karşılığını alamayacağız” diyerek endişelerini dile getiriyor.

Mavi dil hastalığı nedir?

Mavi dil, özellikle koyunlarda görülen sokucu sineklerle nakledilen viral bir hastalıktır. Mevsime bağlı olarak görülür, özellikle sokucu sineklerin sayısının arttığı rutubetli zamanlarla, yağmurlu yaz günleri hastalığın en çok görüldüğü zamanlardır. Bir sürüde hastalık şekillendiğinde, hayvanların büyük bir kısmı hastalanmasına rağmen ölüm daha az görülür. Ölümlerin yanı sıra et ve yapağıda kalite düşüklüğü nedeniyle ekonomik yönden önemli bir hastalıktır. Ancak kuzularda ölüm oranı yüksektir. Koyunlardan başka sığırlar, keçiler ve yabani gevişenler de hastalığa yakalanır.

Afrika hastalığı nedir?

Türkiye’de “Afrika hastalığı” olarak tanımlanan “sığırların nodüler ekzantemi” yumrulu deri hastalığıdır. Etkeni koyun-keçi çiçek virüsü ile aynı gruptan bir virüstür. İlk olarak 1929 yılında Afrika’nın güney ülkelerinde çıkan hastalık deri üzerinde şişliklerle görülür. Aynı şişlikler iç organlarda da oluşur. Sütün birdenbire azalması, şiddetli düşkünlük hali, gebelerde yavru atma, hızla zayıfl ama, topallık ile kendini gösterir. Hastalık sokucu sineklerle bulaşır. Doğrudan temas da bulaşma yoludur. Ölüm oranı düşüktür.Hastalıktan korunma için iki yöntem vardır. Birincisi sineklerle mücadele, ikincisi ise aşılamadır. İnsanlara da bulaşma ihtimali vardır.

Hastalıklar et fiyatını etkilemez

Hastalıklar et fiyatını etkilemez Trakya ve Marmara’da görülen mavi dil, Erzurum’da görülen Afrika hastalığının et fiyatlarını ve kurbanlık hayvan fiyatını çok etkilemeyeceği ifade ediliyor. Yem ve diğer girdi fiyatlarına bağlı olarak et fiyatının oluştuğunu belirten sektör temsilcileri, hastalıkların psikolojik etkisi ile kurban alımının bir miktar azalabileceğini belirtiyor. Kars’ta 4 kuşaktır hayvancılık yapan bir aileden gelen Ali Çelik, ağırlıklı olarak kurbanlıkların temin edildiği Kars, Ardahan, Iğdır bölgelerinde herhangi bir hastalık olmadığını ve hayvan sevkinin normal olarak yapıldığını belirterek şu görüşü dile getirdi: “Et fiyatı iki aydan beri dengeli olarak seyrediyor. Kurbanlık büyükbaş hayvanlar Kars’ta firesiz kilosu 11 liradan, batı bölgelerinde ise firesiz 12-12.5 lira seviyesinde. Dişi hayvanlar ise canlı olarak kilosu 8 ile 10 lira arasında satılıyor. Besilik materyallerin fiyatı da firesiz 11.5 lira ile 13 lira aralığında. Ben birkaç gündür Ankara’dayım. Et fiyatı yansıtıldığı gibi çok yüksek değil. Başkentte 23 lira ile 35 lira aralığında et almak mümkün. Doğu’da da 20 ile 30 lira aralığında. Bu kıyma ve kuşbaşı dediğimiz löp et. Ama bir hayvanda 1 kilo pirzola çıkıyor. Kasap onu 60 liraya satıyorsa et fiyatını 60 lira olarak yansıtmak doğru değil. Bu kamuoyunu yanlış bilgilendirmek ve ithalata kapı açmak için yapılan bir çalışmadır. İthalatın çözüm olmadığı görüldü. Mavi dil hastalığının da ithal hayvanlarla bu ülkeye taşındığı biliniyor. Bakın en çok küçükbaş hayvan ithal ettiğimiz Bulgaristan, Yunanistan ve diğer ülkelerde mavi dil hastalığı yaygın.Uruguay’da çok yaygın”

Haber : Ali Ekber Yıldırım